Wat is netelroos

Netelroos, in de geneeskunde urticaria genoemd, is een huidziekte die gepaard gaat met roodheid, striemen, zwelling en ernstige jeuk. De term netelroos verbergt verschillende vormen van huidziekten. Urticaria kan worden veroorzaakt door kou of druk op de huid, maar ook door allergieën. Vooral voedselintolerantie, maar ook overgevoeligheid voor stoffen of medicijnen kan leiden tot netelroos.

Wat is netelroos?

Bij netelroos (medische urticaria) reageert de huid op bepaalde prikkels met roodheid, striemen en jeuk. De slijmvliezen kunnen ook opzwellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen acute urticaria en een chronische vorm. De oorzaken van de huidverandering kunnen worden gevarieerd. Vaak kan er geen specifieke trigger worden geïdentificeerd (idiopathische urticaria). De naam van de ziekte is afgeleid van de Latijnse naam voor brandnetel: urtika.

Netelroos – Oorzaken

De oorzaken van netelroos zijn gevarieerd. Vaak wordt er geen specifieke trigger voor de ziekte gevonden. Het is echter bekend dat bepaalde immuuncellen (mestcellen) pro-inflammatoire boodschapperstoffen afgeven als gevolg van irritatie. Dit omvat het weefselhormoon histamine. Een allergie is vaak verantwoordelijk voor de verhoogde afgifte van inflammatoire boodschappers. Niet alle netelroos wordt echter veroorzaakt door een allergische trigger.

De verschillende vormen van netelroos:

Er zijn drie groepen urticaria: spontane urticaria, fysieke urticaria en andere vormen van urticaria. Patiënten kunnen aan slechts één van deze vormen lijden, maar ook aan twee en zelfs meer vormen tegelijk. De drie grote groepen verschillen met name door hun triggers:

• Spontane netelroos:

De getroffenen merken plotseling striemen en/of angio-oedeem op. Als de symptomen optreden over een periode van maximaal zes weken, wordt dit spontane acute netelroos genoemd. Als de symptomen lang aanhouden, wordt dit spontane chronische netelroos genoemd (ook: chronische netelroos).

Bij spontane acute urticaria hebben patiënten vaak last van acute infecties van de luchtwegen of het spijsverteringskanaal. Artsen vermoeden daarom een ​​verband met de huidreactie. Maar allergieën voor bepaalde voedingsmiddelen of additieven kunnen ook triggers zijn. Bovendien reageren sommige mensen op bepaalde medicijnen, zoals niet-steroïde pijnstillers (acetylsalicylzuur) of ACE-remmers. Ze kunnen pseudoallergische huidreacties veroorzaken. De oorzaak van de huidreactie is vaak onbekend.

Een levensbedreigende situatie kan optreden als het slijmvlies van de luchtwegen (keelholte, strottenhoofd) sterk opzwelt. Als de getroffenen slechts moeilijk of helemaal niet kunnen ademen, bestaat het risico op overlijden. Dan moet de spoedarts direct worden geïnformeerd.

Spontane chronische urticaria (chronische urticaria) kan worden veroorzaakt door dezelfde prikkels als acute urticaria. In sommige gevallen komen verschillende factoren samen en veroorzaken vervolgens de huidreactie. De symptomen van netelroos van chronische urticaria verschijnen continu of herhaaldelijk, na symptoomvrije fasen. Triggers zijn bijvoorbeeld chronische infecties zoals sinusitis, tonsillitis of kaakabcessen. Daarnaast kan bij veel patiënten de bacterie Helicobacter pylori in het maagdarmkanaal worden opgespoord. Als chronische netelroos wordt veroorzaakt door een auto-immuunreactie, wordt dit ook wel autoreactieve urtecaria genoemd. Overgevoeligheid (pseudo-allergie) treedt op wanneer het immuunsysteem overgevoelig is voor bepaalde toevoegingen in voedingsmiddelen,

• Fysieke netelroos:

Netelroos kan ook optreden als gevolg van fysieke stimuli. Als er direct huidcontact is met een irriterend middel, ontwikkelt zich een jeukende uitslag op het aangetaste punt of in andere delen van het lichaam. Het kan ook een lage bloeddruk of een snelle hartslag veroorzaken. Afhankelijk van de speciale fysieke externe stimulus worden verschillende soorten netelroos onderscheiden:

• Koude contacturticaria: Contact met koud water, koude lucht of koude voorwerpen kan netelroos veroorzaken. In de winter kunnen bijvoorbeeld jeukende huiduitslag of roodheid van onbedekte lichaamsdelen optreden als u gevoelig bent voor koude lucht.
• Hittecontacturticaria: Hitte, bijvoorbeeld bij het föhnen of een warm voetenbad, kan netelroos veroorzaken op de aangetaste delen van het lichaam.
• Urticaria factitia (urticariële dermografie): De huidreactie wordt veroorzaakt door krabben, wrijven of schuren van de huid.
• Vertraagde drukurticaria: na aanhoudende druk kunnen netelroos met een vertraging optreden. De striemen vormen zich pas drie tot twaalf uur nadat de druk is uitgeoefend.
• Zonne-urticaria: UV-licht (bijvoorbeeld in de zonnebank) en ook zichtbaar licht kan netelroos veroorzaken.
• Trillende urticaria: Lichamelijke netelroos kan worden veroorzaakt door trillingen, zoals die veroorzaakt door drilboor.

Lees ook :- Is wondroos besmettelijk

Andere vormen van netelroos:

Andere vormen van netelroos worden gevonden bij minder dan tien procent van de patiënten. Deze speciale formulieren zijn bijvoorbeeld:

• Contacturticaria: Dit veroorzaakt een allergische reactie bij contact met bepaalde stoffen. Deze zogenaamde urticariogene stoffen zijn bijvoorbeeld latex of bepaalde voedingsmiddelen. Contacturticaria kan echter ook optreden zonder allergie, namelijk door aanraking van bepaalde irriterende stoffen. Bijvoorbeeld door de geur van balsem uit Peru, die onder andere terug te vinden is in cosmetica, medicijnen en schoonmaakmiddelen. Ook conserveringsmiddelen zoals benzoëzuur, waardoor voedsel langer houdbaar is, of bepaalde planten zoals brandnetels, kunnen huidirritatie veroorzaken.
• Cholinerge urticaria: deze vorm van netelroos kan het gevolg zijn van een verhoging van de lichaamstemperatuur. Bijvoorbeeld als je erg pittig eet of een warm bad neemt. Maar ook sport of stress zorgen ervoor dat de lichaamstemperatuur stijgt. Het resultaat is striemen ter grootte van een speldenknop, die echter binnen een uur achteruitgaan. Bovendien kunnen patiënten last hebben van duizeligheid, misselijkheid of hoofdpijn. Adolescenten en jonge volwassenen worden het meest getroffen.
• Door inspanning geïnduceerde urticaria: Na fysieke uitdagingen kunnen niet alleen cholinerge urticaria optreden, maar ook door inspanning geïnduceerde urticaria. In deze vorm zijn de resulterende striemen groter dan de kop van een speld. Algemene symptomen zoals duizeligheid, misselijkheid of hoofdpijn komen vaker voor. De getroffenen raken soms zelfs in shock. Symptomen kunnen ook optreden na een maaltijd. Binnen vier tot zes uur verschijnen dan de inspannings- of voedselgerelateerde symptomen.
• Aquagene urticaria (waternetelroos): Deze uiterst zeldzame vorm verschijnt wanneer u in contact komt met water. Het is echter geen allergie. De watertemperatuur is niet relevant. De getroffenen reageren op douchen, zwemmen en zelfs zware regen met kleine witachtige papels die jeuken.

Lees ook :- Hoe kan je een soa oplopen

Netelroos : Symptomen

De term urticaria is afgeleid van het Latijnse woord urtica, wat in het Duits brandnetel betekent. Netelroos lijkt ook op contact met brandnetels. Afhankelijk van de vorm van netelroos en hun ernst, gaat het gepaard met de volgende symptomen:

• jeuk van de huid
• zelden verbrandt de huid ook
• rode uitslag die in netelroos verandert
• vaak ook zwelling van huid en slijmvliezen (angio-oedeem)

Angio-oedeem

In de context van netelroos hebben de getroffenen vaak tegelijkertijd last van zogenaamd angio-oedeem. Dit zijn zwellingen van de huid en slijmvliezen die worden veroorzaakt door waterige ophopingen in het onderhuidse weefsel. Angio-oedeem treft vaak de handen, het gezicht of de geslachtsorganen. Afhankelijk van de regio kan de zwelling pijn of jeuk veroorzaken, vooral rond de tong of het strottenhoofd. In tegenstelling tot striemen, verdwijnt angio-oedeem langzamer, meestal binnen twee tot drie dagen.

Allergiegerelateerde netelroos kan leiden tot allergische shock

In zeldzame en ernstige gevallen, zoals een allergie voor insectengif of medicijnen zoals penicilline, kunnen naast netelroos ook andere symptomen optreden, wat kan leiden tot allergische shock. Allergische shock is potentieel levensbedreigend. Hij drukt zich als volgt uit:

• malaise
• zwakheid
• braken of diarree
• zwakte van de bloedsomloop
• daling van de bloeddruk
• tachycardie
• kortademigheid
• angst

Als deze symptomen worden toegevoegd aan de huidreacties van netelroos, is het hoogstwaarschijnlijk een ernstige allergische reactie die tot de shock heeft geleid. Bel in dat geval zeker de spoedeisende hulp!

Lees ook :- Eerste symptomen gordelroos

Netelroos – Diagnose

Door de zichtbare symptomen, zoals roodachtige, jeukende netelroos, is het vaak gemakkelijk te herkennen wanneer een patiënt last heeft van netelroos. Om de oorzaak te achterhalen, vraagt ​​de arts naar de exacte symptomen, bestaande onderliggende ziekten en eventuele medicijnen die u gebruikt. Ook informeert hij naar het beroep, hobby’s, eventuele familieallergieën en -intoleranties en andere recente ziektes. Persoonlijke observaties of veronderstellingen over de reden van de huidreactie kunnen ook belangrijke informatie opleveren. Vaak is het handig om een ​​dagboek bij te houden over een bepaalde periode. Patiënten moeten opschrijven welk voedsel ze eten, welke medicijnen, welke cosmetica en wasmiddelen ze gebruiken.

Bij chronische netelroos is vaak nader onderzoek aangewezen. Een analyse van het bloed kan onder meer informatie opleveren over bestaande ontstekingsparameters of infecties. Zo ook over mogelijke auto-antilichamen. Het zijn ook mogelijke oorzaken van netelroos. Autoreactieve netelroos kan duidelijk worden aangetoond door de zogenaamde ASST-test.

Als de behandelend arts een pseudo-allergische reactie op bepaalde ingrediënten in voedsel vermoedt, kan een speciaal dieet gedurende drie weken zinvol zijn. Alle voedingsmiddelen die conserveringsmiddelen, kleur- en smaakstoffen en antioxidanten bevatten, moeten dan worden vermeden. Als de patiënt zich daarna beter voelt, is de kans groot dat deze ingrediënten de netelroos veroorzaken. Daarnaast kan een gerichte provocatietest worden uitgevoerd. De patiënt moet dan verdacht voedsel in grote hoeveelheden consumeren. Dit kan de diagnose helpen bevestigen. Ook voor lichamelijke huidreacties kunnen provocatietesten worden uitgevoerd. De getroffenen worden specifiek geconfronteerd met de triggers.

Hoe wordt netelroos behandeld?

De behandeling van urticaria hangt grotendeels af van de juiste identificatie van de uitlokkende factoren, door het systematisch en diepgaand verzamelen van informatie van de patiënt tijdens het bezoek en eventuele laboratoriumtests. Evenzo is het belangrijk om echte urticaria te onderscheiden van urticariële uitbarstingen, waarvoor de therapieën verschillend zijn: onder andere pemfigoïd, vasculitis en auto-inflammatoire ziekten.

Als het bij recent ontstane vormen van urticaria belangrijk is om contact op te nemen met de dermatoloog, dan is dat nog meer het geval als de urticaria langer dan 6 weken heeft geduurd, om zo snel een juiste diagnose te kunnen stellen en een adequate therapie op te zetten. Niet-sederende antihistaminica vormen de hoeksteen van urticariatherapie. Het vermijden van triggers, als deze aantoonbaar zijn, mag nooit worden onderschat voor induceerbare vormen van urticaria. Omalizumab, een IgE-neutraliserend monoklonaal antilichaam, is goedgekeurd voor de behandeling van onvoldoende gecontroleerde chronische spontane urticaria met alleen antihistaminica.

Kan het worden voorkomen?

Om het verschijnen van netelroos te voorkomen, is het noodzakelijk om enkele tips te volgen:

• vermijd uitlokkende factoren als ze bekend zijn (allergenen, contacten, enz.);
• wees voorzichtig bij het zwemmen in het zwembad of de zee en zwem, voor zover mogelijk, niet alleen tijdens koude urticaria;
• oefen ontspanningstechnieken en oefeningen (yoga, sofrologie, enz.) om stress beter te beheersen.