Een hersentumor is een ziekte van het centrale zenuwstelsel met grotendeels onbekende oorzaken. Het treft mensen van alle leeftijden, met ernstigere gevallen die zich voornamelijk voordoen in de kindertijd of bij ouderen. Er zijn talloze soorten hersentumoren – goedaardig en kwaadaardig. Hun behandeling en prognose lopen sterk uiteen. Behandelingsopties omvatten chirurgie, bestraling en / of chemotherapie. Hier leest u alles wat u moet weten over hersentumoren.
Wat is een tumor in hoofd?
Net als elke andere tumor is een hersentumor een groei. Dit is een opeenhoping van cellen die zich ongecontroleerd delen en vermenigvuldigen. Wat deze aandoening veroorzaakt, is onzeker. Het kan elk type weefsel aantasten, inclusief hersenweefsel, hersenvliezen en hersenzenuwen. Gezien de compacte ruimte in de hersenen kan zelfs de massa van een kleine tumor een ernstige impact hebben.
Lees ook :- Zwanger pijn in rechterzij : Oorzaken en behandelingen
Kenmerken van hersentumoren
Tumoren worden gekenmerkt door goedaardige of kwaadaardige kenmerken. Tumoren die op zichzelf staan, worden als goedaardig beschouwd. Als gevolg hiervan verspreiden dergelijke tumoren zich niet naar het omliggende weefsel, maar verdringen ze het door hun eigen, meestal langzame celproliferatie. De samenstelling van de tumorcellen verandert niet of nauwelijks. Goedaardige hersentumoren vormen ook geen uitlopers of uitzaaiingen.
Aan de andere kant worden tumoren die in aangrenzend weefsel groeien en het vernietigen, als kwaadaardig beschouwd. Hierdoor zijn ze moeilijk te onderscheiden van gezond weefsel en groeien ze ook snel. Bovendien kunnen deze tumorcellen veranderen en soms ontstaan er uitlopers of uitzaaiingen.
Verschillende soorten hersentumoren
Er zijn veel verschillende vormen van primaire hersentumoren. Ze zijn gedifferentieerd volgens het type weefsel waaruit de kanker afkomstig is.
- Gliomen: Gliomen zijn de meest voorkomende hersentumoren, goed voor ongeveer de helft van alle primaire hersentumoren. Ze zijn afkomstig van zenuwondersteunende cellen. Er zijn ook overgangen van goedaardige naar kwaadaardige typen. De groep gliomen omvat de zogenaamde glioblastomen, astrocytomen en oligodendrogliomen. Glioblastomen zijn de meest kwaadaardige vorm van gliomen en komen het meest voor in deze groep gliomen.
- Meningeomen: ze komen voort uit de hersenvliezen rond de hersenen en zijn bijna altijd goedaardig. Meningeomen groeien meestal langzaam. Ze zijn echter soms moeilijk te behandelen vanwege hun locatie en verspreiding.
- Akoestische neuromen: ze zijn meestal afkomstig van de vestibulaire zenuw, zeldzamer van de gehoorzenuw, en groeien langzaam. Akoestische neuromen zijn altijd goedaardig, maar hebben door hun ligging in het schedelbot weinig ruimte en zijn moeilijk te behandelen.
- Hypofyse-adenomen: Deze ontstaan in de hypofyse en worden niet beschouwd als hersentumoren in engere zin. Ze kunnen leiden tot hormonale veranderingen en wazig zien. Hypofyse-adenomen zijn bijna allemaal goedaardig. Ze zijn echter soms moeilijk te behandelen.
- Medulloblastoom: dit is een tumor van het cerebellum die ontstaat uit onrijpe hersencellen van het kind. Dit type tumor is een van de meest voorkomende tumorziekten in de kindertijd.
Secundaire hersentumoren komen veel vaker voor dan primaire hersentumoren. Secundaire hersentumoren ontstaan wanneer cellen van tumoren van andere organen in de hersenen terechtkomen en hier een secundaire tumor vormen. Ze worden ook wel hersenmetastasen genoemd en worden door specialisten ook zo genoemd en niet als hersentumoren.
Naast de verschillende typen worden de tumoren ook nog onderverdeeld in goedaardig en kwaadaardig. Hoewel goedaardige tumoren meestal heel langzaam groeien, kunnen ze wel schade aanrichten als ze bijvoorbeeld moeilijk of niet operatief te verwijderen zijn. Ook als ze te laat ontdekt of behandeld worden, kan hun groei schade aanrichten. Daarentegen worden kwaadaardige hersentumoren meestal gekenmerkt door snelle en agressieve groei. In tegenstelling tot goedaardige tumoren groeien ze ook in omliggende weefselstructuren, wat experts dan ‘infiltrerende’ groei noemen. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft hersentumoren gegroepeerd naar mate van maligniteit en heeft een overeenkomstige classificatie gemaakt. Dit voorziet in vier verschillende tumorgraden:
- WHO-graad I: goedaardig, langzame groei, zeer goede prognose
- WHO-graad II: vrij goedaardig, maar transformatie naar kwaadaardige tumoren mogelijk
- WHO graad III: al kwaadaardig
- WHO-graad IV: kwaadaardig en agressief, zeer snelle groei, slechte prognose
Afhankelijk van in welke groep de hersentumor valt, wordt de behandeling dienovereenkomstig gepland. Bij tumoren van graad I en graad II wordt in de regel slechts één operatie uitgevoerd, terwijl bij tumoren van graad III en IV ook na een eventuele operatie bestraling en/of chemotherapie plaatsvindt.
Lees ook :- Hoe zweet oksels voorkomen
Oorzaken van tumor in hoofd
Hersentumoren kunnen op verschillende manieren worden ingedeeld:
- goedaardig: met goede therapeutische mogelijkheden en positieve prognose,
- kwaadaardig: zeer agressief, zeer snel groeiend en met weinig kans op herstel;
- of
- primitief: rechtstreeks afkomstig uit hersencellen,
- secundair : ook wel metastatisch genoemd, het zijn tumorcellen die gelokaliseerd zijn in de hersenen en afkomstig zijn van andere primaire tumoren.
Bij volwassenen komen primaire hersentumoren veel minder vaak voor dan secundaire hersentumoren, waarbij de kanker ergens anders begint en pas later uitzaait naar de hersenen.
Een primaire tumor ontstaat wanneer genetische schade optreedt in een normale cel die een ongecontroleerde proliferatie veroorzaakt van cellen die niet in staat zijn fysiologische dood te ondergaan, zoals gezonde cellen. Het resultaat is de vorming van een massa abnormale cellen, die geleidelijk in volume toeneemt.
De belangrijkste oorzaken van het ontstaan van hersentumoren zijn:
- Genetica: het vertegenwoordigt de overheersende oorzaak, waarbij willekeurige mutaties in het DNA optreden in een cel die de ongecontroleerde groei veroorzaken.
- Metastasen: zijn secundaire hersentumoren, d.w.z. afkomstig van tumoren in andere organen.
- Ioniserende straling: die wordt gebruikt voor therapeutische doeleinden bij radiotherapie voor de behandeling van andere tumoren.
- Erfelijke aangeboren aandoeningen: aanwezig bij personen uit dezelfde familie, zoals neurofibromatose type 1 en 2, Li-Fraumeni-syndroom, tubereuze sclerose of Von Hippel-Lindau-syndroom.
Lees ook :- Vergrote prostaat operatie : Symptomen en behandeling
Symptomen van een hersentumor
De symptomen van tumoren in de hersenen zijn afhankelijk van de grootte, het type en de locatie van de tumor. De volgende symptomen kunnen wijzen op een tumor in de hersenen, maar het kunnen ook symptomen zijn van andere ziekten:
- erge hoofdpijn
- duizeligheid
- Braaksel
- Spraak-, gezichts- en bewegingsstoornissen
- vergeetachtigheid
- gebrek aan concentratie
- epileptische aanvallen
Hoe een hersentumor diagnosticeren?
Bij een verandering in de algemene toestand of het optreden van symptomen van een hersentumor, zoals:
- hoofdpijn;
- verhoogde vermoeidheid;
- onverklaarbaar gewichtsverlies;
- geheugen-, spraak- of evenwichtsproblemen.
Het wordt sterk aanbevolen om een arts te raadplegen.
Tijdens de afspraak voert de arts een klinisch onderzoek en een ondervraging uit, die vervolgens gepaard gaan met andere onderzoeken (bijvoorbeeld scanner of magnetische resonantiebeeldvorming, MRI genaamd), bloedonderzoek, analyse van een stukje tumorweefsel (biopsie), of zelfs een lumbaalpunctie en een consult bij een neuro-oncoloog.
Verschillende methoden en concepten van tumorbehandeling
Aangezien tumoren in de hersenen zich op zeer uiteenlopende plaatsen kunnen vormen, zich zeer verschillend kunnen ontwikkelen en de prognose dienovereenkomstig varieert, is de behandeling zeer divers. Mogelijke behandelingen zijn
- chirurgie
- radiotherapie
- chemotherapie
- TTF (elektrische velden voor tumortherapie)
- immunotherapie
- Combinatie van de verschillende methodes
De meest voorkomende behandeling is een hersenoperatie. Afhankelijk van het type, de grootte en de locatie van de hersentumor kan de operatie enkele uren duren. Goedaardige tumoren kunnen vaak worden genezen door chirurgische verwijdering. Afhankelijk van de histologische bevindingen (histologie) volgt bij kwaadaardige hersentumoren vaak radiotherapie en/of chemotherapie. Vooral op het gebied van hersentumoren met hun vaak gecompliceerde bevindingen is het onderzoek naar en de ontwikkeling van nieuwe therapeutische benaderingen voortdurend in beweging. In sommige gevallen is alleen “radiochirurgie” met een gammames of cybermes mogelijkmogelijk. Voor tumoren zoals het bijzonder kwaadaardige en agressief groeiende glioblastoom kan ook een behandeling met wisselstroomvelden (TTF) worden gebruikt. Nieuwe methoden zoals immunotherapie worden steeds vaker toegepast, vooral bij hersenmetastasen.
Behandelingen voor hersentumor
De behandeling van een hersentumor hangt af van het type, de exacte locatie en de grootte van de tumor.
Er zijn verschillende manieren om met de tumor om te gaan, door middel van chirurgie, radiotherapie, radiochirurgie, chemotherapie en medicamenteuze therapie.
- Chirurgie: Als de tumor opereerbaar is, wordt zoveel mogelijk van de tumor geëxtraheerd. In sommige gevallen kunt u een volledige extractie uitvoeren, in andere gevallen kunt u slechts enkele onderdelen verwijderen. Soms kan gedeeltelijke extractie van een tumor de symptomen helpen verminderen;
- Bestralingstherapie: Stralen, zoals röntgenstralen of protonen, worden gebruikt om kankercellen te doden. Enkele bijwerkingen zijn hoofdpijn, vermoeidheid, geheugenverlies of irritatie van de hoofdhuid;
- Radiochirurgie: straling wordt gebruikt om cellen in een zeer klein gebied te doden;
- Chemotherapie: medicijnen worden gebruikt om kankercellen te doden. Bijwerkingen variëren afhankelijk van het geïnjecteerde medicijn, wat misselijkheid, braken en haaruitval of haaruitval kan veroorzaken.
- Gerichte medicamenteuze therapie. Het richt zich op specifieke afwijkingen van kankercellen, waardoor ze, eenmaal geblokkeerd, vernietigd kunnen worden.
Na de behandeling kan de patiënt worden geplaatst bij fysiotherapeuten, psychologen en logopedisten.
Voorkomen van tumor in hoofd
In de meeste gevallen is het ontstaan van een hersentumor gekoppeld aan de ontwikkeling van vaak willekeurige mutaties in het DNA van delende cellen en daarom is het niet mogelijk om de vorming ervan te voorkomen. Het blijft belangrijk om, indien mogelijk, blootstelling aan hoge doses straling te vermijden, terwijl wat betreft mogelijke erfelijke gevallen of gevallen die verband houden met genetische syndromen, elk geval afzonderlijk moet worden beoordeeld.
Een hersentumor is een celgroei in de hersenen, die goedaardig (niet-kankerachtig) of kwaadaardig (kankerachtig) van aard kan zijn. Het kan van cerebrale oorsprong zijn of de hersenen zijn binnengedrongen nadat het zich in een ander deel van het lichaam heeft ontwikkeld (metastase).
Hoewel hersentumoren op elke leeftijd kunnen ontstaan, nemen de risico’s toe naarmate u ouder wordt. De meerderheid van de tumoren wordt gediagnosticeerd bij mensen ouder dan 45 jaar. Sommige soorten tumoren, zoals medulloblastomen, komen echter bijna uitsluitend voor bij kinderen.
Al met al is de huidige beschikbare kennis tegenstrijdig en kan er geen causaal verband worden gelegd tussen stress en een verhoogd risico op kanker. Aan de andere kant kan kanker stress veroorzaken bij kankerpatiënten en hun naasten.
Er zijn verschillende soorten gliomen, waarvan sommige kankerachtig zijn en andere niet-kankerachtig. De meeste hersentumoren zijn gliomen. Tumor meestal goedaardig, die zich ontwikkelt vanuit de hersenvliezen. Een meningeoom kan zich overal rond de hersenen en het ruggenmerg bevinden.
Chirurgie is de belangrijkste behandeling voor hersentumoren. Radiotherapie en/of chemotherapie kan ermee gepaard gaan of alleen worden gebruikt wanneer de operatie niet haalbaar is.
