Schouderdislocatie is een beschadiging van het schoudergewricht. Het komt overeen met de uitgang van de kop van de humerus buiten de holte ter hoogte van de scapula.
Definitie: wat is een Schouder uit de kom?
Het schoudergewricht wordt gevormd door het bovenste uiteinde van het armbeen (kop van de humerus), dat in een ondiepe holte (de glenoïde) op de scapula (de scapula) glijdt. Verschillende structuren houden het gewricht bij elkaar, zoals ligamenten of het gewrichtskapsel dat geassocieerd is met de glenoïde uitstulping. De dislocatie van de schouder komt overeen met de dislocatie van de kop van de humerus van het glenoid van de scapula. Afhankelijk van de stand van de humeruskop spreken we van dislocatie:
- anterior (95% van de gevallen): de kop van de humerus bevindt zich voor de glenoïde van de scapula
- posterieur (5% van de gevallen): de kop van de humerus bevindt zich achter de glenoïde van de scapula
- inferieur (zeer zeldzaam): de kop van de humerus bevindt zich onder de glenoïde van de scapula
Dislocatie van de schouder
Er moet meer aandacht worden besteed, evenals uiteraard aan de reductiemanoeuvre, aan de gevolgen van dislocatie en aan de ‘ instabiliteit van de schouder als gevolg van de laxiteit van de weefsels van de rotator cuff die niet langer in staat zijn hun rol te vervullen om de schouderbotten op hun natuurlijke plaats te houden.
De schouder is het meest beweeglijke deel van ons lichaam en wordt gevormd door goed 5 gewrichten: een waarin we geïnteresseerd zijn in dit artikel is dat scapulaire-humerale of glenohumerale gewricht, zoals gevormd door de humerus en de glenoïdholte van de scapula.
Zijn mobiliteit wordt, zoals we zojuist hebben gezegd, gegeven door deze vijf gewrichten, die echter adequate structuren nodig hebben om het stevig en stabiel te kunnen houden, zoals de rotator cuff.
In de meeste gevallen beïnvloedt schouderdislocatie het schoudergewricht zelf.
Lees ook :-Hoe kom je van de hik af
Soorten Schouder uit de kom
Allereerst is het mogelijk om te onderscheiden:
een totale dislocatie van de schouder die optreedt wanneer de kop van de humerus volledig uit de glenoïdholte van de scapula komt;
een gedeeltelijke dislocatie of subluxatie.
Dan kunnen andere soorten schouderdislocaties worden geïdentificeerd:
eerdere dislocaties die 95% van de gevallen vertegenwoordigen en die optreden wanneer de kop van de humerus naar de voorkant van het lichaam beweegt;
posterieure dislocaties die optreden wanneer de kop van de humerus naar de achterkant van het lichaam komt;
lagere dislocaties die worden gekenmerkt door een neerwaartse verschuiving.
Oorzaken van a schouder uit de kom
De schouder uit de kom ontstaat in de meeste gevallen door een traumatische gebeurtenis: slechts zelden wordt het veroorzaakt door een degeneratieve pathologie.
Dit zijn de meest voorkomende oorzaken:
- val op de zijkant van de schouder;
- overmatige of plotselinge bewegingen van de arm voorbij het hoofd;
- vallen op een naar buiten of naar binnen gedraaide arm;
- gewelddadige bult van de schouder;
- verkeersongevallen;
- Bankart-blessure, komt vaker voor bij jongeren;
- Hill Sachs-blessure, vaker voor bij ouderen;
- overmatige training van de schouderspieren;
- aangeboren aanleg, d.w.z. de aanwezigheid van pezen en ligamentcapsules die minder stijf zijn dan normaal;
- aanleg gegeven door dislocaties in het verleden.
De schouderdislocatie is vaak terugkerend en kan scheuren van andere anatomische structuren zoals botten, kraakbeen en spieren veroorzaken.
Wanneer de schouder weer uit zijn plaats gaat, is het gemakkelijk voor de persoon om verdere complicaties te krijgen, zoals een Bankart-blessure, of schade aan de ligamenten of gewrichtsoppervlakken. Dit verhoogt het risico op artrose op oudere leeftijd.
Over het algemeen is de meest getroffen groep die van jonge mannen die regelmatig sporten (honkbal, basketbal, voetbal, rugby, skiën, enz.).
Symptomen van schouder uit de kom
Zoals ik je aan het begin van het artikel vertelde, is dislocatie echt pijnlijk (als het je al is overkomen, weet je waar ik het over heb). Maar pijn is niet het enige symptoom dat kan optreden. Andere indicaties voor de specialist die het klinisch onderzoek uitvoert zijn:
- absolute functionele impotentie;
- misvorming;
- soms tintelend.
Diagnose van schouder uit de kom
De diagnose kan meestal worden gesteld door het schoudergewricht te bekijken en te palperen, maar moet altijd worden bevestigd met behulp van röntgenfoto’s. De röntgenfoto dient vooral om begeleidende fracturen van de humeruskop of de gewrichtskom uit te sluiten en de richting van de dislocatie te bepalen. Een kort lichamelijk onderzoek sluit mogelijke zenuwbeschadiging door de dislocatie uit.
Nadat de schouder is geherpositioneerd, moet nog een röntgenonderzoek worden uitgevoerd om een succesvolle reductie te bevestigen en mogelijke breuken uit te sluiten. Bij een hernieuwd lichamelijk onderzoek wordt gelet op de aanwezigheid van eventuele begeleidende blessures. Verdere radiologische diagnostiek kan nodig zijn ter verduidelijking. Verwondingen aan bijvoorbeeld spier-peesaanhechtingen of het kapsel-ligamentapparaat kunnen goed worden aangetoond met behulp van echografie (echografie) of met behulp van magnetische resonantie beeldvorming (MRT). Als er een vermoeden bestaat van gelijktijdige benige verwondingen, is computertomografie (CT) meer indicatief.
Veel voorkomende begeleidende verwondingen zijn de zogenaamde Bankart-laesie, Hill-Sachs-deuk, ruptuur van de rotator cuff en benige afschuiffracturen van de heupkom. De Bankart-laesie is bijna bepalend voor een schouderluxatie en komt zeer vaak voor. Dit is een afscheuring van de gewrichtslip (labrum), die rond de schouderkom loopt. Afhankelijk van de ernst van het letsel kunnen ook andere kapsel-ligamentstructuren afscheuren of zelfs een breuk van de zogenaamde rotator cuff (spierpeesplaat rond het schoudergewricht) optreden. De zogenaamde Hill-Sachs-deuk is een inkepingsfractuur (indrukfractuur) van de kop van de humerus, die optreedt tijdens dislocatie wanneer de bovenarm de rand van de kom raakt.
Lees ook :- Munchausen by proxy
Schouder uit de kom : risico’s
Als de schouder ontwricht is, heeft de aangedane persoon meestal hevige pijn en kan hij zijn arm nauwelijks bewegen. Een blauwe plek vormt zich vaak op de schouder en het gebied zwelt op.
Wanneer de gewrichtsoppervlakken met kracht divergeren als onderdeel van de schouderdislocatie, kunnen omliggende structuren gewond raken. Ligamenten en bloedvaten kunnen scheuren, zenuwen beschadigd en botten gebroken. Voorbeelden:
- De zogenaamde Bankart-laesie kan optreden in de voorste schouderdislocatie. De gewrichtslip, een uitstulpingachtige verdikking van kraakbeen aan de voorste rand van de gewrichtskom, scheurt gedeeltelijk af. Dit vergroot de kans op nieuwe dislocaties.
- Als een zenuw die in de directe omgeving van het schoudergewricht loopt door de dislocatie gewond raakt, kan dit het gevoel aan de schouder verstoren of volledig uitvallen. Afhankelijk van welke zenuw is aangetast, kan de patiënt de arm mogelijk niet meer zijwaarts optillen.
- De schouderluxatie kan de okselslagader beschadigen, die onder meer de schouderspieren van bloed voorziet.
- Als de aangedane persoon de onderarm niet meer of nauwelijks kan buigen en naar buiten draaien, is waarschijnlijk de pees van de biceps bovenarmspier bekneld of afgescheurd.
Een enkele schouderluxatie geneest meestal volledig. Bij veelvuldig een schouder uit de kom worden de structuren rondom de schouder en daarmee het schoudergewricht steeds instabieler. Aanhoudende klachten dreigen dan.
Behandeling van a schouder uit de kom
- Manoeuvres om het gewricht weer op zijn plaats te krijgen
- Sling en verband om het gewricht te immobiliseren
Behandeling voor schouderluxaties houdt in dat het gewricht weer op zijn plaats wordt gezet (verkleining). Voorafgaand aan deze manoeuvre krijgen mensen vaak een kalmerend middel, sterke pijnstillers en/of een injectie met verdoving in het gewricht, maar ze blijven bij bewustzijn. Veel technieken, zoals die van Davos of Hennepin, kunnen zonder kalmerend middel worden gedaan, maar ze hebben tijd (enkele minuten) nodig voordat de aangetaste spieren voldoende ontspannen zijn om de schouderreductie te bereiken.
Er zijn verschillende manieren om de schouder weer op zijn plaats te krijgen. Weten :
- Tractie-tegen-tractie: mensen worden stil gehouden terwijl de beoefenaar de aangedane arm naar beneden en naar buiten trekt.
- Externe rotatie: Een voorbeeld is de Hennepin-techniek. De beoefenaar buigt de arm bij de elleboog en draait deze vervolgens langzaam weg van het lichaam.
- Manipulatie van de scapula (scapulier): Om deze manoeuvre uit te voeren, kan de persoon zitten of liggen. De beoefenaar beweegt het onderste uiteinde van de scapula naar de wervelkolom. Een assistent trekt aan de arm, draait deze en oefent er lichte druk op uit.
- Cunningham-techniek (massage): De beoefenaar gaat voor de mensen zitten en legt hun hand op zijn schouder. Vervolgens masseert de beoefenaar de spieren in de bovenarm en schouder, en vraagt de persoon om te ontspannen en zijn schouders naar achteren te duwen, in een poging de schouderbladen elkaar te raken. De massage ontspant de spieren zodat de persoon zijn schouder weer op zijn plaats kan zetten.
- Davos-techniek (zelfreductie): zittend op een bed buigt de persoon de knie aan de zijkant van de aangedane schouder totdat de voet op het bed wordt geplaatst. De persoon legt zijn handen voor de knie, ellebogen dicht bij de dij. De handen zijn vastgebonden met een rubberen band om ze op hun plaats te houden en aan de knie te binden. Vervolgens gaat de beoefenaar op de voet van de persoon zitten en vraagt hen om hun hoofd achterover te kantelen. Door het hoofd naar achteren te kantelen, oefent de persoon druk uit op de ontwrichte schouder, waardoor deze weer op zijn plaats kan worden gezet.
- Stimson-techniek (hangende gewichten): de persoon ligt met het gezicht naar beneden op een bed en de arm aan de ontwrichte schouderzijde hangt over de rand van het bed. Gewichten zijn bevestigd aan de pols van de persoon. Na ongeveer 30 minuten zijn de spieren in de schouder meestal voldoende ontspannen om de schouder weer op zijn plaats te laten klikken.
- FARES-techniek (Snel, Betrouwbaar en Veilig): De persoon ligt op de rug, de elleboog gestrekt en de arm naast het lichaam. De beoefenaar houdt de arm van de persoon vast bij de hand of pols en trekt de arm voorzichtig weg van het lichaam. Tegelijkertijd schudt hij zachtjes en langzaam de arm op en neer, in een zwaaiende beweging. Deze beweging ontspant de spieren.
Na reductie wordt het gewricht direct geïmmobiliseerd met een mitella en verband. Bij mensen boven de 40 worden de mitella en het verband korter gebruikt dan bij jongere mensen, om beweging te stimuleren en complicaties te voorkomen (bijvoorbeeld frozen shoulder of capsulitis).
Schouder uit de kom : voorkomen
Een schouder uit de kom is moeilijk te voorkomen. Als het zich echter voordoet, kunnen eenvoudige acties complicaties voorkomen en pijn beperken. Het is raadzaam om de arm zo stil mogelijk te houden, zeker met behulp van een mitella of spalk. Het aanbrengen van ijs kan ook helpen zwelling te verminderen en schouderpijn te verlichten.
Wat zijn huismiddeltjes voor een ontwrichte schouder?
Wanneer een schouderblessure optreedt en er is bezorgdheid over een fractuur of dislocatie, moet de patiënt waarschijnlijk dringend medische hulp inroepen.
Eerste hulp ter plaatse kan bestaan uit:
- de schouder immobiliseren, misschien door deze in een mitella te plaatsen,
- het aanbrengen van ijspakken op het getroffen gebied, en
- de patiënt niets te laten eten of drinken, in het geval dat sedatie nodig is om de schouder te verminderen. Braken kan optreden als bijwerking van sommige van de medicijnen die worden gebruikt voor sedatie, en het is het beste om een lege maag te hebben om complicaties te voorkomen.
Het is ook belangrijk om er zeker van te zijn dat er geen ander letsel is opgetreden. Indien nodig kan het gepast zijn om 911 te bellen en de medische hulpdiensten te activeren.
Sommige patiënten die eerder schouderdislocaties hebben gehad en onstabiele gewrichten hebben, kunnen hun schouder spontaan verkleinen (verplaatsen) wanneer ze voelen dat deze uit het gewricht springt.
Schouder uit de kom video :-
Terwijl je staat of zit, pak je de pols van je gewonde arm.
Trek je arm naar voren en recht voor je uit. Dit is bedoeld om de bal van je armbeen terug naar de schouderkom te leiden.
Als de schouder weer op zijn plaats zit, leg je je arm in de mitella.
Op je schouder slapen kan erg pijnlijk zijn na een dislocatie. Probeer op je rug of op de andere schouder te slapen met een kussen onder de oksel van de aangedane schouder. U dient uw mitella ’s nachts in bed te dragen totdat uw arts of fysiotherapeut u heeft geadviseerd deze te verwijderen.
Het schoudergewricht is inherent onstabiel, vatbaar voor uitglijden. In ernstige gevallen van een ontwrichte schouder raken het weefsel en de zenuwen rond het schoudergewricht beschadigd. Als u uw schouder blijft ontwrichten, kunt u chronische instabiliteit en zwakte krijgen.
