Hyperthyreoïdie is een aandoening van de schildklier die resulteert in een overmatige afscheiding van schildklierhormonen in het bloed. Deze hebben invloed op het functioneren (of “metabolisme”) van bijna alle organen van het lichaam, hyperthyreoïdie is daarom een syndroom van “hypermetabolisme”.
Wanneer de schildklier werkt te snel
Wanneer de schildklier overmatig functioneert, is er een teveel aan schildklierhormonen in het lichaam (hyperthyreoïdie).
De effecten van hyperthyreoïdie bestaan uit: versnelling van de hartslag met hartkloppingen en mogelijke aritmieën, gewichtsverlies, slapeloosheid, angst, tremoren, zweten, spierzwakte.
Bloedconcentraties van FT3 en FT4 zijn verhoogd, terwijl TSH zeer laag “onderdrukt” is.
De oorzaken kunnen zijn:
- Auto-immuunprocessen die de schildklier aantasten (ziekte van Basedow), waarbij oculaire veranderingen kunnen worden geassocieerd (exoftalmopathie).
- Hyperfunctionerende schildklierknobbeltjes (enkelvoudig of meervoudig binnen een multinodulair struma).
- Ontstekingsprocessen (hyperthyreoïde fase van subacute thyreoïditis).
- Geneesmiddelen (bijv. amiodaron, teveel jodium).
Lees ook :- May thurner syndroom
Wat zijn de effecten van een verminderde schildklierfunctie op ons lichaam?
In geval van hyperthyreoïdie zal de patiënt zeer angstig zijn, hij zal slapeloosheid, overvloedig zweten, tremoren, hartkloppingen en hypertensie melden, overmatig gewichtsverlies ondanks het toegenomen hongergevoel. Heel vaak is de grootte van de klier vergroot, een aandoening die bekend staat als struma. In sommige gevallen zullen de ogen ook erg prominent zijn, een manifestatie die exophthalmus wordt genoemd.
In het geval van hypothyreoïdie zijn de symptomen echter meestal tegengesteld: droge en koude huid, dun en dun haar, vermoeidheid en asthenie, geheugenproblemen, bradycardie en intolerantie voor lage temperaturen, constipatie.
In sommige gevallen krijgt het gezicht ook een typisch uiterlijk, met halfgesloten ogen en een vergrote tong. Wanneer hypothyreoïdie niet wordt behandeld, kunnen cardiologische problemen worden waargenomen, een sterke gewichtstoename die leidt tot obesitas en, gezien de controle die schildklierhormonen uitoefenen op seksuele, onvruchtbaarheid.
Lees ook :- Speekselklieren onder tong
De oorzaken van hyperthyreoïdie
In de meeste gevallen is hyperthyreoïdie te wijten aan de zogenaamde ziekte van Graves-Basedow, een auto-immuunziekte die het controlemechanisme voor de productie van schildklierhormonen verandert.
Maar andere oorzaken zijn:
- een ontsteking van de schildklier (thyreoïditis),
- misbruik van schildklierpreparaten voor afslankdoeleinden;
- de aanwezigheid van knobbeltjes (toxische struma);
- hypofyse-adenoom;
- overmatige inname van jodium, maar meestal bij gepredisponeerde personen (experts adviseren in ieder geval op te letten geen misbruik te maken van gejodeerd zout en supplementen).
Een voorbijgaande vorm van hyperthyreoïdie kan ook optreden tijdens de zwangerschap of kort na de bevalling, die binnen enkele weken spontaan verdwijnt.
Op basis van de oorzaak van het ontstaan wordt de te volgen therapie bepaald. Over het algemeen is medicamenteuze therapie gebaseerd op twee hoofdcategorieën geneesmiddelen: thyrostaten, die de productie van schildklierhormonen remmen, en bètablokkers, die alle perifere manifestaties van hyperthyreoïdie onder controle houden. Ten slotte zijn er naast radiometabolische therapie met radioactief jodium ook thyreoïdectomie, een operatie waarbij de schildklier volledig wordt geëlimineerd, en subtotale thyreoïdectomie, waarbij slechts een deel ervan wordt verwijderd.
Lees ook :- Urine verlies man
Tekenen en symptomen van hyperthyreoïdie
De patiënt met hyperthyreoïdie vertoont een reeks symptomen die verband houden met de aanwezige overmatige metabole activiteit.
In feite kan het zich manifesteren: een warme huid door de verhoogde bloedtoevoer en vaatverwijding, zweten, tremoren en overmatige dunheid ondanks de constante eetlust.
Symptomen als gevolg van overmatig eiwitkatabolisme omvatten asthenie, alopecia en kwetsbaarheid van de hoofdhuid.
Overmatige prikkelbaarheid en andere psychische stoornissen zoals slapeloosheid, depressie, apathie kunnen zich manifesteren op zenuwniveau.
Het syndroom wordt, zoals reeds vermeld, geassocieerd met cardiovasculaire aandoeningen zoals tachycardie en hypertensie.
Andere minder opvallende symptomen zijn verminderd verlangen, voortijdige ejaculatie, onvruchtbaarheid, onregelmatige menstruatie.
Diagnose en therapie Schildklier
“De diagnose van hyperthyreoïdie vindt plaats door laboratoriumonderzoek (verlaagde TSH-waarden in het bloed en verhoogde FT3 en FT4; aanwezigheid, maar niet in alle gevallen, van anti-schildklierantilichamen) en echografie van de schildklier, die een ontsteking van de schildklier of de aanwezigheid van knobbeltjes Schildklierscintigrafie is slechts in enkele gevallen nuttig, waarbij u echte hyperthyreoïdie wilt onderscheiden van andere vormen van overtollige schildklierhormonen (zoals misbruik van schildklierhormoon voor gewichtsverlies, de aanwezigheid van een hyperfunctionerende knobbel, virale thyreoïditis of een mogelijke drugsinterferentie).
Indien onbehandeld, kan hyperthyreoïdie, zij het zelden, leiden tot een thyreotoxische crisis, een zeer ernstig klinisch beeld, vooral in de context van de gelijktijdige aanwezigheid van uitlokkende factoren (infecties, trauma, stressvolle gebeurtenissen). De crisis wordt gekenmerkt door koorts van meer dan 39 °, tachycardie, atriale fibrillatie, hartdecompensatie, psychomotorische agitatie, mentale verwarring, convulsies, misselijkheid, braken, uitdroging, tot coma en overlijden van de patiënt. De therapie elimineert niet de oorzaak (d.w.z. de productie van antilichamen die een toename van de productie van schildklierhormonen veroorzaken), maar omvat het gebruik van medicijnen (zoals methimazol) die de schildklier blokkeren van de productie van de hormonen T4 en T3. De behandeling duurt gemiddeld meer dan een jaar. In geval van non-resolutie of intolerantie voor geneesmiddelen,verwijdering van de schildklier en daaropvolgende vervangingstherapie met schildklierhormoon) of metabole radiotherapie met radioactief jodium, die schade aan de schildklier veroorzaakt om overmatige synthese van het T4-hormoon te voorkomen.
Wat zijn schildklierstimulerende middelen en kunnen ze echt nuttig of schadelijk zijn?
Schildklierstimulerende middelen zijn natuurlijke stoffen die de schildklierfunctie moeten ondersteunen door de hormoonproductie te verhogen. Hiertoe behoren supplementen op basis van jodium en enkele bruine algen (laminaria en focus) die zeer rijk zijn aan jodium, een essentieel ion voor de vorming van schildklierhormonen.
Andere supplementen bevatten selenium, een enzymatische cofactor, en tyrosine, een aminozuur, die beide aan de basis liggen van de synthese van schildklierhormonen.
Dan zijn er stoffen van natuurlijke oorsprong die de afgifte van schildklierhormonen stimuleren. Forskolin bijvoorbeeld, gewonnen uit de Coleus forskohlii-plant, wordt veel gebruikt in de oosterse geneeskunde omdat het, naast andere eigenschappen, ook gewichtsverlies bevordert door het vermogen van het lichaam om zelfs in rust meer calorieën te verbranden, te vergroten. Forskolin zou ook de afgifte van T3 en T4 vergemakkelijken en de effecten van TSH nabootsen.
De guggulsterones worden gewonnen uit Commiphora Mukul en ook zij zouden de productie van T3 verhogen.
Er zijn echter meer diepgaande studies nodig om de farmacologische eigenschappen van deze stoffen en hun vermogen om de afgifte van schildklierhormonen te stimuleren, grondig te onderzoeken. Het gebruik van deze stoffen is echter nooit zonder mogelijke bijwerkingen en mag nooit worden ingenomen tenzij na zorgvuldig advies van uw arts.
Aan de andere kant leidt de verhoging van de niveaus van schildklierhormonen bij euthyroid-patiënten of degenen met een normale schildklierfunctie niet tot een vermindering van het lichaamsgewicht en kan integendeel ernstige en gevaarlijke bijwerkingen veroorzaken, vooral als deze stoffen worden tegelijkertijd ingenomen met andere die worden gebruikt voor gewichtsvermindering.
Enkele tekenen van een overactieve schildklier: hartritmestoornissen, hoge bloeddruk, nervositeit, slaapstoornissen, gewichtsverlies, diarree, meer zweten, haaruitval, stemmingswisselingen tot agressiviteit, uitputting.
Zelfs mensen met licht verhoogde hormoonspiegels lopen risico. Een overactieve schildklier verhoogt het risico op een beroerte of hartstilstand. Dementie is ook mogelijk. Volgens huidige studies lopen mensen met licht verhoogde hormoonspiegels die voorheen als ongevaarlijk werden beschouwd al risico.
Als de schildklier te weinig hormonen aanmaakt, spreekt men van hypothyreoïdie. De technische term hiervoor is hypothyreoïdie. Het kan tot verschillende symptomen leiden, bijvoorbeeld vermoeidheid, lusteloosheid, huidveranderingen of constipatie.
Bij een ernstig en langdurig beloop van de hypofunctie zijn dit de gevolgen van een verhoogde waterretentie in het lichaamsweefsel (oedeem). De huid voelt dan deegachtig aan. De veranderingen in het hart kunnen leiden tot hartspierzwakte. Ook slechte bloedwaarden hebben vaak een negatief effect.
De schildklier produceert de hormonen tetraiodothyronine (thyroxine), kortweg T4 genoemd, en triiodothyronine, kortweg T3. Net als de bijschildklieren, scheidt het ook een hormoon af dat de niveaus van calcium en fosfaat in het bloed regelt.
