Een beroerte (apoplexie) is een plotselinge stoornis van de bloedsomloop in de hersenen. Ze heeft zo snel mogelijk medische hulp nodig! Anders sterven er zoveel hersencellen af dat de patiënt blijvende schade oploopt zoals verlamming of spraakstoornissen of zelfs overlijdt. Hier lees je alles wat je moet weten over het onderwerp: Wat is een beroerte en hoe ontstaat het? Wat zijn de waarschuwingssignalen, wat zijn de gevolgen en hoe kan het worden behandeld?
Beroerte bij jonge volwassenen
Het risico op een beroerte neemt toe met de leeftijd, maar het aantal getroffenen neemt ook van jaar tot jaar toe onder mensen die ver voor de ouderdom zijn. De reden is waarschijnlijk dat de risicofactoren ook verschuiven naar eerdere levensfasen: obesitas, verhoogd vetgehalte in het bloed, hoge bloeddruk, diabetes, gebrek aan lichaamsbeweging. Vergeleken met vroeger heeft een groot deel van de jongeren zich van het roken afgekeerd.
In de jongere groep patiënten met een beroerte overheersen duidelijk vrouwen. Uw risico op een herseninfarct neemt toe door hormonale invloeden: De kans op bloedstolsels neemt toe tijdens de zwangerschap, tijdens de bevalling en door hormonale anticonceptiva. Als deze loskomen, migreren ze bijvoorbeeld naar de hersenen en verstoppen daar een vat.
Lees ook :- Kloppingen in buik
Beroerte bij kinderen
Ook kinderen krijgen af en toe een beroerte, zelfs ongeboren baby’s in de baarmoeder. Mogelijke oorzaken zijn bijvoorbeeld stollingsstoornissen, hart- en vaatziekten. Soms veroorzaakt een infectieziekte een beroerte bij kinderen.
Er is geen duidelijk aantal kinderen en adolescenten bij wie een beroerte is vastgesteld. Deskundigen zijn ervan overtuigd dat het veel hoger is dan vermeld, omdat het moeilijker is om “beroerte” bij kinderen te diagnosticeren. De reden is dat de hersenen nog niet volgroeid zijn en een beroerte bij kinderen vaak pas maanden of jaren later aan het licht komt. Hemiplegie bij pasgeborenen wordt bijvoorbeeld pas na ongeveer zes maanden duidelijk.
Wat veroorzaakt een beroerte?
De oorzaken van een beroerte zijn nauw verbonden met eerdere ziekten, die ook hart- en vaatziekten veroorzaken. Aangezien deze vaker voorkomen met de leeftijd, hebben oudere mensen ook meer kans om aan deze aandoening te lijden.
Oorzaak van ischemische beroerte
Een oorzaak van een ischemische beroerte is een bloedstolsel dat zich elders in het lichaam heeft gevormd en vervolgens loslaat en door het bloed naar de bloedvaten in de hersenen wordt vervoerd, waar het een bloedvat blokkeert.
Aan de andere kant kunnen hersenvaten zelf worden aangetast door aderverkalking en de afzettingen hopen zich zo op dat het vat volledig wordt afgesloten en er geen bloed meer doorheen kan stromen.
Oorzaak van een hemorragische beroerte
Een oorzaak van een hemorragische beroerte, waarbij een bloeding direct in de hersenen optreedt (intralebrale bloeding), is een plotselinge breuk van een hersenvat. Dit kan spontaan optreden, vooral bij patiënten met hoge bloeddruk.
Een andere oorzaak kan het scheuren van een vaak aangeboren aneurysma (uitpuiling in de vaatwand) zijn, waardoor er bloedingen ontstaan in de ruimte tussen de middelste en de binnenste hersenvliezen.
Lees ook :- 3e graads av blok
Typische symptomen van een beroerte
Een beroerte treft zonder waarschuwing een Fransman elke 4 minuten en zal waarschijnlijk terugkeren bij 30 tot 40% van de patiënten binnen 5 jaar na de eerste beroerte. Om het risico op gevolgen of zelfs overlijden tot een minimum te beperken, is het dus essentieel om de tekenen van een beroerte te kennen. De volgende waarschuwingssymptomen moeten leiden tot het bellen van 15:
- Verlamming aan één kant van het lichaam: krachtverlies in een arm of been, de helft van het gezicht of een kant van het hele lichaam.
- Taalstoornissen: plotselinge moeite met het vinden van woorden, moeilijk te begrijpen jargon, moeite om te articuleren of te begrijpen wat iemand zegt.
- Gevoeligheidsstoornissen: gevoelloosheid van het gezicht, de arm of het been, wat kan leiden tot een val. Moeite met het bewegen van een arm of been.
- Visuele stoornissen: plotseling verlies van gezichtsvermogen in één oog of afwezigheid van gezichtsvermogen in de helft van een gezichtsveld,
- Hevige hoofdpijn.
- Evenwichtsstoornissen.
Dit zijn de meest voorkomende symptomen, maar er zijn andere. In tegenstelling tot een hartinfarct, dat wordt gekenmerkt door zeer specifieke pijn op de borst, kan een beroerte zich inderdaad anders uiten, afhankelijk van het hersengebied dat lijdt.
Wat zijn de risicofactoren voor een beroerte?
Er zijn enkele risicofactoren voor een beroerte, die zich meestal op volwassen leeftijd voordoen en meestal beheersbaar zijn met een gezonde levensstijl en medicatieondersteuning. Velen van hen behoren tot de zogenaamde wijdverbreide ziekten van geïndustrialiseerde landen, die, indien aanwezig, het risico op een beroerte aanzienlijk vergroten.
Risicofactoren zijn onder meer:
- Arteriële hypertensie (risicoverhoging voor een beroerte 1,4 – 4,0 keer)
- Tabaksgebruik (1,8-voudige risicoverhoging voor een beroerte)
- Verhoogd cholesterol (risico op beroerte 1,8-2,6 keer verhoogd)
- Atriale fibrillatie (risicoverhoging voor beroerte 2,0 – 4,0 keer)
- Diabetes mellitus (risicoverhoging voor beroerte 1,8 – 6 keer)
- Alcoholmisbruik (risico op een beroerte 1,6-voudig verhoogd)
- Obesitas (risicoverhoging voor beroerte 1,8 – 2,4 keer)
- Gebrek aan lichaamsbeweging (risico op een beroerte 2,7 keer verhoogd)
- Atherosclerose van de nekvaten (risico op een beroerte 2,0 keer verhoogd)
Lees ook :- Ontstoken hartzakje overlijden
Hoe wordt een beroerte behandeld?
Als een patiënt wordt verdacht van een beroerte, is er één essentiële factor die de afloop van het herseninfarct bepaalt: het tijdstip. Er wordt aangenomen dat met de juiste behandeling in de eerste drie uur veel kan worden gedaan om erger te voorkomen.
Daarom is het zo belangrijk dat zo snel mogelijk een ambulance wordt gebeld en dat de patiënt indien mogelijk met een gespecialiseerde stroke unit naar een ziekenhuis wordt gebracht.
De diagnose wordt meestal gesteld met behulp van magnetische resonantie beeldvorming (MRI) of computertomografie (CT), die ook kan worden gebruikt om het type beroerte te bepalen. De behandeling van een ischemische en een hemorragische beroerte is verschillend.
Behandeling van ischemische beroerte
Het doel van de behandeling van ischemische beroerte is om het bloedstolsel in de hersenen te verwijderen. In de eerste uren nadat de symptomen optreden, wordt een medicijn gebruikt om de bloedstolsel op te lossen door middel van trombolyse (ook wel “lysis”). Het medicijn wordt systemisch in de bloedbaan geïnjecteerd of direct voor het bloedstolsel met behulp van een canule. Als er meer dan 4,5 uur is verstreken sinds de eerste symptomen of als er contra-indicatoren zijn voor deze therapie, zoals vaak het geval is bij ouderen, is deze vorm van behandeling geen optie meer. Het bloedstolsel kan dan alleen direct worden verwijderd via een katheter die naar het bloedstolsel wordt geleid. Soms wacht je gewoon af, neem je medicatie zoals ASA als secundaire profylaxe en start je zo snel mogelijk met neurologische revalidatie om de lichamelijke beperkingen ongedaan te maken.
Behandeling van hemorragische beroerte
Terwijl een kleine hersenbloeding meestal gepaard gaat met immobilisatie en observatie van de patiënt in het ziekenhuis, vereisen grotere hersenbloedingen actie. Meestal wordt hier de schedel geopend om het bloeden te stoppen en het ontsnapte bloed te verwijderen.
Sommige ernstige beroertes kunnen leiden tot het levenseinde
Een beroerte treedt op wanneer de bloedtoevoer naar de hersenen plotseling wordt onderbroken (ischemische beroerte) of minder vaak wanneer een bloedvat scheurt en bloedingen veroorzaakt (hemorragische beroerte). De neuronen, cellen waaruit de hersenen bestaan, krijgen dan de zuurstof die nodig is voor hun goede werking en sterven af. Aangezien de hersenen het orgaan zijn dat de rest van het lichaam aanstuurt, leidt de dood van bepaalde neuronen tot het verlies van bepaalde lichaamsfuncties (bijvoorbeeld verlamming van een ledemaat). De gevolgen van een beroerte variëren afhankelijk van het getroffen gebied van de hersenen en de omvang ervan. Wanneer een groot deel van de hersenen is aangetast, kunnen de hersenen mogelijk vitale functies niet meer uitvoeren.
De strijd voor een zo vroeg mogelijke behandeling van deze beroertes in speciale neurovasculaire eenheden heeft de kansen op herstel aanzienlijk verbeterd. Desalniettemin kan, afhankelijk van de omvang van het CVA, de vitale prognose op korte termijn in het gedrang komen en/of kan de toekomstige autonomie van de patiënt ernstig in gevaar komen. Het behoud van actieve behandelingen kan dan in twijfel worden getrokken.
Wat zijn de mogelijkheden bij een ernstige beroerte?
De ernst van bepaalde beroertes en het risico op ernstige gevolgen kunnen er in feite toe leiden dat het zorgteam het voordeel van het implementeren of voortzetten van bepaalde behandelingen bespreekt. Wanneer de prognose bijzonder ongunstig lijkt, kan het zorgteam overwegen de therapie te beperken en te stoppen. Ze zal dan proberen de wil van de patiënt te kennen: wat zei hij toen hij bij bewustzijn was als een dergelijke situatie zich voordeed? Heeft hij schriftelijke wilsverklaringen opgesteld? Heeft hij een vertrouwenspersoon aangewezen? Wat vinden zijn familie en dierbaren?
Het hele medische team komt dan tijdens een collegiale procedure bij elkaar om te bepalen wat, gegeven de situatie, de keuze is voor de voortzetting van de zorg voor de patiënt. Indien zij van oordeel is dat voortzetting van de behandelingen een onredelijke hardnekkigheid vormt, kan zij besluiten de behandelingen stop te zetten. Om het lijden van de patiënt in zijn laatste levensmomenten te verlichten, zal zij hem vergezellen met palliatieve zorg, of zal diepe en continue sedatie tot aan de dood tot stand brengen, als aan de voorwaarden wordt voldaan.
Wat zijn strategieën voor beroertepreventie?
Veel strategieën voor de preventie van beroertes zijn dezelfde als die welke worden gebruikt om hartaandoeningen te voorkomen. Aanbevelingen voor een gezonde levensstijl omvatten over het algemeen:
- Beheersing van hoge bloeddruk (hypertensie)
- Verlaging van de hoeveelheid cholesterol en verzadigde vetten in de voeding
- Stoppen met / streng beperken van tabaksgebruik
- regelmatige lichaamsbeweging
- Stoppen / Sterk beperken van alcoholgebruik
- Zich onthouden van illegale drugs
Medicatie ter preventie van een beroerte
Na een beroerte kan medicatie het risico op een nieuwe beroerte helpen verminderen.
Dit bevat:
- Bloedplaatjesaggregatieremmers (aspirine, dipyridamol, clopidogrel, enz.)
- Anticoagulantia (Heparine, Dabigatran, Rivaroxaban, Xarelto, enz.)
- langzamer werkende warfarine (Coumadin, Jantoven)
Bij 80 procent van alle beroertes wordt een bloedvat in de hersenen geblokkeerd door een bloedstolsel. Hierdoor krijgt het hersenweefsel weinig of geen doorbloeding. In deze gevallen komt er minder of geen zuurstof in de hersenen, waardoor de aangetaste cellen in de hersenen afsterven.
Een op de vijf patiënten overlijdt binnen de eerste vier weken. Elke tweede persoon die een beroerte overleeft, blijft zorg nodig en is ernstig gehandicapt door de opgelopen hersenschade.
Hun gedrag kan daarom bijdragen aan de stabilisatie van de mentale toestand van de patiënt, met name kort na een beroerte. Vanaf het eerste bezoek aan het ziekenhuis moet u rust uitstralen. Door aanraking kunnen ze de patiënt hun liefde, bezorgdheid, begrip en zorgzaamheid tonen.
Sommige patiënten hebben mogelijk een volledig herstelde functie, terwijl anderen doorgaan met hun revalidatie. Een geruststellende statistiek is dat van de overlevenden van een beroerte die na 6 maanden niet zonder hulp konden lopen, 74% na 2 jaar kan lopen.
