Herpes in de mond, ook bekend als afteuze stomatitis, herpetische gingivostomatitis of mondrot, is een ziekte van het mondslijmvlies die meestal optreedt als gevolg van infectie met het herpes simplex-virus 1 (HSV-1). 95% van de mensen is drager van het herpesvirus, maar wordt niet altijd ziek omdat het immuunsysteem het virus met succes onderdrukt. Als de afweer van het lichaam wordt aangetast, kan het virus uitbreken. De meest voorkomende vormen van een herpesvirusziekte zijn koortsblaasjes en nasale herpes. Symptomen kunnen echter ook op het gezicht, de ogen of de mond verschijnen.
Wat is herpes in de mond?
Vooral kleine kinderen hebben last van herpes in de mond (“stomatitis gingivostomatitis” of “mondrot”). Net als bij de klassieke koortsblaasjes op de lippen, neus of ogen, vormen zich bij de ziekte kleine pijnlijke blaren, in dit geval kan het hele mondslijmvlies, de keel en zelfs de keel door de ontsteking worden aangetast. Daarnaast komen vaak symptomen als koorts en koude rillingen voor. Herpes in de mond wordt veroorzaakt door type I herpes simplex-virussen en treedt vaak alleen op bij een initiële infectie – daarna is de kans groter dat het nasale of lip-herpes veroorzaakt. De symptomen verdwijnen meestal na ongeveer een week zonder enige gevolgen. Verschillende medicijnen kunnen helpen bij de pijn van de infectie.
Herpes in de mond is buitengewoon onaangenaam voor kleine patiënten: omdat het virus ernstige pijn kan veroorzaken, weigeren kinderen daardoor vaak te eten en te drinken. Ouders dienen de behandeling daarom altijd door artsen te laten lopen. Overigens kunnen volwassenen in het algemeen ook last hebben van herpes in de mond – maar veel minder vaak dan kinderen. Een zwak immuunsysteem is dan meestal verantwoordelijk voor de infectie.
Lees ook :- Diepe veneuze trombose
Herpes in mond : Oorzaken
Herpes in de mond is zeer besmettelijk. Het virus wordt ofwel overgedragen door druppelinfectie, bijvoorbeeld bij niezen en hoesten, of door direct contact tijdens zoenen. Samen uit hetzelfde glas drinken kan ook leiden tot infectie. Als het lichaam op zeer jonge leeftijd in aanraking is gekomen met het virus, kan het op elk moment weer tot leven worden gewekt.
Herpes in mond : Symptomen
De incubatietijd na infectie met het virus is 2-7 dagen. De eerste symptomen zijn hoge koorts die tot vijf dagen aanhoudt en gezwollen tandvlees. In de orale vestibule (vestibulum oris) verschijnen talrijke 2-4 mm grote blaren, die zich later uitbreiden naar de binnenkant van de mondholte, het gehemelte en zelden ook naar de lippen. De lymfeklieren in de nek zijn gezwollen en er is meer speekselvloed.
Er is ook een ontsteking van de tongwratten (papillen), die zichtbaar worden als kleine, witte stippen. Dit leidt tot zeer hevige pijn, waardoor het onder bepaalde omstandigheden niet meer mogelijk is om te eten en met name bij kinderen tot veel lijden leidt. De ontstoken tong maakt het ook moeilijk om te spreken, en de pijn maakt patiënten snel geïrriteerd en chagrijnig. Dit kan ook leiden tot een grote belasting voor het gezin en vooral voor de ouders van kleine kinderen.
Naarmate de ziekte vordert, gaan de blaren open. Soms kan een bloederige basis van de blaar worden waargenomen. Dit gaat gepaard met een ernstige, zuur ruikende slechte adem (foetor ex ore). Na ongeveer een week genezen de wonden zonder littekens achter te laten. In speciale gevallen kunnen de kin, neusgaten of lippen erbij betrokken zijn.
Lees ook :- Wat is syfilis
Herpes in mond : Diagnose
De zogenaamde visuele diagnose is meestal voldoende voor de arts om herpes in de mond te herkennen. Verdere tests kunnen worden gebruikt om andere ziekten met vergelijkbare symptomen uit te sluiten of om het type virus te bepalen. Een relatief eenvoudige procedure is de zogenaamde Tzanck-test. De arts neemt eerst een uitstrijkje, meestal van blaren die al zijn gebarsten, en kleurt het verkregen testmateriaal met een kleurstof. Als de Tzanck-test positief is, kan de onderzoeker zogenaamde mononucleaire of multinucleaire reuzencellen observeren onder de lichtmicroscoop, die typisch zijn voor een herpesi- of varicella zoster-infectie.
Om het type virus te bepalen, moeten de virussen worden gekweekt of moet hun genetisch materiaal worden gedupliceerd en geanalyseerd met behulp van een speciale methode.
Herpes in mond : Complicaties
De talrijke aften zijn buitengewoon pijnlijk voor mensen die door herpes worden getroffen. Vooral de tong, het tandvlees en het mondslijmvlies zijn gevoelig voor pijn. Jonge kinderen weigeren vaak te eten en drinken vanwege de pijn, wat kan leiden tot extra complicaties en behandeling vereist.
In het geval van herpes in het keel- en keelgebied kunnen de virussen via de talrijke bloedvaten in dit gebied rechtstreeks in de systemische circulatie terechtkomen en zich door het hele lichaam vermenigvuldigen. Deze aandoening wordt herpes sepsis genoemd en kan levensbedreigend zijn.
Herpes op gezicht
De meeste HSV1-uitbraken zijn varianten van gezichtsherpes. Er is een bijzonder groot aantal sensorische zenuwvezels waarlangs de herpesvirussen kunnen bewegen. Herpes komt niet alleen voor in de mond en op de lippen, maar soms ook op de neus, wang of voorhoofd. Ogen en oren – meestal zelden aangetast – zijn kritieke infectieplaatsen, omdat hier zicht- en gehoorstoornissen kunnen optreden. Na een koortslip (herpes labialis) is herpes in de neus (herpes nasalis) de meest voorkomende variant van reactivering, maar is meestal ongevaarlijk.
Een ander virus in de herpesfamilie veroorzaakt vergelijkbare gezichtssymptomen: het varicella-zoster-virus (VZV). Het veroorzaakt waterpokken met een eerste infectie en herpes zoster (gordelroos) met latere reactiveringen. De typische blaren lijken op die van een herpes simplex-infectie, maar verschijnen niet in de mond. Herpes in het oor of herpes op de neus daarentegen zijn typische lokalisaties van een uitbraak van varicella zoster en worden slechts zelden aangetast door een herpes simplex-ziekte.
Lees ook :- Acne littekens behandeling
Herpes in mond : Behandeling
Orale herpes is niet ernstig bij een gezond persoon, het kan goed worden behandeld. Aan de andere kant kan het problematisch zijn bij personen met een verzwakt immuunsysteem of bij zwangere vrouwen.
Voor een gezond persoon kan de arts herpes behandelen met:
- passende lokale behandeling en antivirale behandeling wanneer de herpes zeer virulent is of wanneer uitbraken talrijk zijn;
- mondwater te maken met een speciale oplossing.
Als het een verzwakte persoon of een zwangere vrouw is: voorschrijven van een lokale behandeling en een antivirale behandeling samen.
We kunnen dan een preventieve behandeling voorschrijven om verdere opflakkeringen te voorkomen. In de natuurgeneeskunde wordt aanbevolen om het immuunsysteem te versterken, op de voeding te letten, voedingsmiddelen te consumeren die rijk zijn aan lysine en weinig arginine bevatten en om een positieve houding te behouden.
Voorkom herpes in de mond
Aangezien het herpesvirus besmettelijk is, moeten patiënten voorzichtig zijn. Dit geldt vooral voor ouders met een koortslip, omdat het kussen van het kind ook herpes in de mond van de kleine kan veroorzaken! Bovendien heeft contact met de virussen bij pasgeborenen een veel grotere impact op hun gezondheid dan bij volwassenen en kan zelfs levensbedreigend zijn. Voorzichtigheid is dus in ieder geval geboden! Vermijd contact met speeksel, bijvoorbeeld door aparte borden te gebruiken of kusjes te vermijden. Als het kind ondanks alles toch besmet is geraakt en de herpes uitbreekt, vraag dan advies aan een kinderarts.
Koortsblaasjes worden veroorzaakt door een virus uit de herpes simplex-virusfamilie, HSV1. Het is een besmettelijke ziekte die wordt overgedragen door direct contact met een besmet persoon. De eerste infectie komt vaak voor in de kindertijd en blijft onopgemerkt.
Overdracht vindt dan plaats via direct contact met de blaasjes of met besmette voorwerpen (keukengerei, handdoeken, etc.) of via speeksel. De vloeistof in de blaren bevat virussen die het mondslijmvlies kunnen binnendringen en een nieuwe persoon kunnen infecteren.
De behandeling van een koortslip veroorzaakt door herpes is meestal gebaseerd op het nemen van pijnstillers zoals paracetamol. Een arts zal u een antivirale behandeling voorschrijven op basis van aciclovir of valaciclovir (Zelitrex°) in de vorm van tabletten.
De eerste uitbraak kan snel optreden na infectie met het virus, gemiddeld 6 dagen later. Deze push kan heel belangrijk zijn of onopgemerkt blijven. Sommige mensen krijgen dan meerdere opflakkeringen per jaar, terwijl anderen er in hun leven maar een paar hebben.
