Bult op achillespees

De achillespees is gevoelig voor overwerk. Zo hebben joggers vaak last van achillespeesblessures. Bij ernstige vormen van peesziekte (tendinopathie) is gedeeltelijke of volledige scheuring van de pees mogelijk. Iedereen die de achillespees te zwaar belast, kan symptomen krijgen die verband houden met een achillespeesblessure. Het gebruik van een bepaalde klasse antibiotica (fluoroquinolonen) of corticosteroïden verhoogt het risico op tendinopathie en peesscheuren.

Hoe verschijnt Achilles tendinopathie?

Het laesiemechanisme van deze Achilles tendinopathie is ofwel door wrijvingsconflict ofwel door overmatige tractie.

Het wrijvingsconflict kan worden verklaard door:

• Wrijving op te uitgesproken anatomische botontlasting ter hoogte van de calcaneus
• Een wrijving van de pees in conflict in de schede
• Wrijven in een schoen die niet geschikt is voor de voet of de activiteit die wordt uitgevoerd

Overmatige tractie tijdens vaak herhaalde activiteit leidt tot microtrauma’s en beschadigt de pees in zijn structuur.

Deze twee letselmechanismen leiden dus tot verschillende vormen van tendinopathie.

Achilles tendinopathieën door overmatige spanning:

• Lichamelijke tendinopathieën: bij personen tussen 30 en 40 jaar die na overmatige sportinspanning leiden tot herhaalde microtrauma’s
• Enthesopathieën: ontsteking van de pees bij het inbrengen op de calcaneus na overmatige tractie op de pees. Ze worden ook gevonden bij oudere proefpersonen vanwege een morfologische afwijking of bij jonge proefpersonen met de ziekte van Haglund (achterste superior hoek van de calcaneus te prominent waardoor een conflict tussen de schoen en het inbrengen van de pees ontstaat).

Achilles tendinopathieën door wrijvingsconflict

• Peritendinitis: ontsteking van de peesschede na verklevingen die leiden tot slecht glijden van de pees onder de huid
• Tenosynovitis: wrijving van de pees in de schede die kan worden begunstigd door hoge schoenen en leidt tot pijn en diffuse verdikking van de pees
• Bursitis: ontsteking van de pre-Achilles en/of retro-Achilles synoviale bursae

Lees ook :- Flauwvallen door stress

Bult op achillespees : Oorzaken en risicofactoren

Achillodynie is niet het gevolg van een acuut letsel aan de achillespees, maar meestal het gevolg van langdurige onjuiste belasting of overbelasting. Ook is de pees vaak ontstoken. Het verslijt na verloop van tijd en is structureel beschadigd (“degeneratieve veranderingen”). Artsen noemen deze stressgerelateerde disfuncties van een pees (insertie)tendinopathie.

Achillodynie is een van de meest voorkomende blessures in de sport en treft vooral professionele atletieksporters. Maar ook amateursporters hebben er last van. Vooral sporten met een hoge loop- en springbelasting zijn typische triggers voor achillodynie. Voetbal- en tennisspelers, triatleten of balletdansers hebben ook meer kans op problemen met achillodynie. Vooral snelle loop- en springbewegingen leiden tot toenemende slijtage van de achillespees.

Artsen noemen deze slijtage “degeneratieve verandering”. Het komt vooral voor in het onderste gedeelte van de achillespees bij de peesaanhechting op de hiel. Daar is de doorbloeding van de achillespees meestal slecht, waardoor blessures niet zo goed genezen.

Stress op de achillespees veroorzaakt voortdurend kleine beschadigingen (microtrauma) in de pees. Als de pees regelmatig wordt overbelast, is er een disbalans tussen de vele kleine microtrauma’s enerzijds en het eerder beperkte vermogen van de achillespees om te regenereren anderzijds. Het varieert echter sterk hoe snel achillodynie zich in individuele gevallen ontwikkelt. Dit wordt beïnvloed door verschillende factoren:

Externe factoren

• Trainingsconditie: Hoe slechter de algemene fysieke trainingsconditie, hoe minder veerkrachtig de pezen van het lichaam meestal zijn.
• Type stress: Vooral rennen en springen beschadigen de achillespees.
• Frequentie en duur van blootstelling
• intensiteit van de belasting
• Regeneratiepauzes: Sporters die niet voldoende regenereren, hebben een hoger risico op degeneratieve veranderingen in de achillespees.
• Verkeerd schoeisel voor sport: Ongeschikt schoeisel leidt vaak tot een onjuiste belasting van de voet, waardoor de achillespees overmatig wordt belast.
• Verkeerde schoenen in het dagelijks leven: als mensen lange tijd hoge hakken dragen, wordt de achillespees na verloop van tijd korter en veroorzaakt zo achillodynie.
• Cortisontherapie: Cortison beschadigt soms het bindweefsel en daarmee de pezen.

Interne factoren

• Leeftijd: Hoe ouder een persoon is, hoe lager het vermogen om te regenereren gewoonlijk is.
• Gewicht: Obesitas leidt tot blijvende overbelasting van alle pezen en gewrichten in het lichaam.
• Voetafwijkingen: een platte voet of een zwakte van de ligamenten in de bovenste enkel zorgen voor overmatige belasting van de achillespees.
• Stofwisselingsziekten: Ziekten met een verhoogd urinezuur- en vetgehalte in het bloed, zoals jicht, beschadigen permanent de pezen.

Lees ook :- Hyperventilatie symptomen ’s nachts

Wat zijn de symptomen van achillodynie of achillespeesruptuur?

Bij achillodynie treedt aanvankelijk lastafhankelijke pijn in de hiel op. Het gebied dat ongeveer 2 tot 3 cm verwijderd is van de peesaanbrenging van de achillespees doet meestal pijn. De achillespees is over de lengte verdikt of opgezwollen. Wanneer peesbeschadiging begint, manifesteren de symptomen zich aanvankelijk als initiële pijn aan het begin van een belasting.

Pas als de beschadiging van de pees voortschrijdt, treedt de pijn op, ook na inspanning. De pijn is bijzonder hevig wanneer de achillespees is uitgerekt.

De ruptuur van de achillespees is vaak merkbaar met een luide kraak, vergelijkbaar met een whiplash. Het gaat gepaard met plotselinge stekende pijnen in de kuit, meestal net boven de hiel. Uitwendig kan er zwelling zijn aan de achterkant van de enkel of in het onderste deel van de kuit. De blauwe plek veroorzaakt vaak verkleuring of puntvormige bloedingen in de huid. Na een achillespeesruptuur is plantairflexie van de voet, d.w.z. actief buigen van de enkel, niet meer mogelijk door de ontbrekende verbinding tussen kuit- en hielbeen. De patiënt kan niet meer op zijn tenen op één been staan. Ook het normale rolproces van de voet bij het lopen wordt verstoord.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

De arts zal op basis van uw klachten en op basis van het klinisch onderzoek concluderen dat er een probleem is met de pees. Hij zal alert zijn op pijn, zwelling en hij zal de werking van de achillespees controleren.

Hij zal je vragen om op je tenen te gaan staan. Hierdoor kan hij zien of je een gescheurde pees hebt. Bij een gescheurde pees kunt u moeilijk of zelfs onmogelijk op uw tenen staan; de arts kan ook een holte voelen op de plaats van de traan. Hoe meer tijd er verstrijkt tussen de scheur en het onderzoek door de arts, hoe moeilijker het is om de breuk van de pees te voelen. Dit komt omdat bloed en vocht naar buiten stromen en het getroffen gebied doen opzwellen.

Bij twijfel over de diagnose van een (deel)scheur kan een echo nuttig zijn om meer zekerheid te hebben. Het is noodzakelijk om vrij lang te wachten voordat u naar een echografie gaat, omdat de aanwezigheid van vloeistof en bloed in het gebied van de laesie het onderzoek bemoeilijkt. Bovendien is het onderzoek niet betrouwbaar als het te snel na het trauma wordt beoefend.

In zeldzame gevallen kan een MRI-onderzoek (magnetic resonance imaging) worden aangevraagd.

Lees ook :- Slaapapneu gevaarlijk?

Behandelen bult op achillespees

Naast pijnstillers kunnen lokale koude toepassingen helpen om pijn in de achillespees te verminderen. IJswrijven heeft een rustgevende werking en stimuleert de bloedsomloop. Daarnaast kan manuele therapie spanning en irritatie verlichten door speciale handbewegingen en massagetechnieken (frictietherapie).

Voorkomen bult op achillespees

Hoewel sport de belangrijkste risicofactor is voor het ontwikkelen van achillodynie, is achillodynie niet noodzakelijk het gevolg van sportbeoefening. De getroffenen hoeven het niet per se zonder sport te stellen. De manier van opereren heeft grote invloed op het ziekteverloop en de prognose van de ziekte.

In principe moet elke atleet ervoor zorgen dat hij voldoende rustpauzes neemt tussen de trainingssessies. Het is ook belangrijk om voor het sporten op te warmen en ervoor te zorgen dat het lichaam niet wordt overbelast tijdens het sporten. Deze drie eenvoudige basisregels helpen al om schade aan de achillespees te minimaliseren en regeneratie te bevorderen.

Daarnaast moet je tijdens de training en in het dagelijks leven letten op het juiste schoeisel. Vraag advies aan een orthopedische schoenmaker in een speciaalzaak of als u voetafwijkingen heeft. Pas op dat u schoenen met hoge hakken niet te vaak of te lang draagt. Dit leidt vaak tot peesverkorting en daaropvolgende achillodynie, zelfs zonder fysieke activiteit. Wanneer mensen die in het dagelijks leven vaak hoge hakken dragen weer gaan joggen, hebben ze een significant verhoogd risico op het ontwikkelen van achillodynie.