Waterpokken is een besmettelijke ziekte die vooral kinderen treft. Laten we het beter leren kennen door licht te werpen op alles wat er te weten valt over besmetting en incubatie, maar laten we vooral de meest effectieve remedies ontdekken om het ongemak van de typische bubbels die het veroorzaakt te verlichten.
Wat te doen bij waterpokken : Definitie
Waterpokken is een besmettelijke virusziekte die wordt veroorzaakt door een herpesvirus, het varicella-zoster-virus. De ziekte gaat gepaard met een blaarvormige huiduitslag. De meeste mensen krijgen maar één keer in hun leven waterpokken. De virussen worden voornamelijk overgedragen door druppelinfectie of door luchtstroom over kleine afstanden. Waterpokken wordt tot de kinderziekten gerekend omdat de leeftijd van de huidziekte tussen de 2 en 7 jaar ligt. De duur van de ziekte is 2 tot 3 weken, in uitzonderlijke gevallen tot 28 dagen.
Sommige ouders vragen zich af waarom ze hun kinderen moeten laten vaccineren tegen waterpokken, terwijl de meeste Duitsers de ziekte goed hebben overleefd – en vervolgens levenslange immuniteit hebben verworven. Het antwoord is simpel: in 5 procent van de gevallen heeft waterpokken complicaties. Bij kinderen kan de infectieziekte leiden tot bijvoorbeeld encefalitis of longontsteking. Waterpokkeninfectie kan dodelijk zijn voor niet-gevaccineerde zwangere vrouwen en hun kinderen. Daarnaast zorgt de waterpokkenvaccinatie ervoor dat de ziekte in tot wel 95 procent van de gevallen milder is dan zonder vaccinatiebescherming.
Lees ook :- Wat is schurft
Wat te doen bij waterpokken : Oorzaken
Maar hoe krijg je waterpokken? Besmetting kan optreden met druppeltjes die in de lucht terechtkomen wanneer de getroffen persoon hoest, praat of niest (luchtinfectie) of bij direct contact met het varicella zoster-virus (VZV-virus). De besmettelijkheid van het virus dat waterpokken veroorzaakt, begint vanaf de eerste of tweede dag vóór het verschijnen van de uitslag en kan aanhouden tot het verschijnen van de korstjes, meestal samenvallend met de 5 dagen na het verschijnen van de eerste blaarvorming (ook de vloeistof in inhoud is besmettelijk).
Is waterpokken besmettelijk?
Waterpokken is besmettelijk. Het is inderdaad een besmettelijke ziekte die tot de meest besmettelijke behoort, vooral in de beginfase van de huiduitslag die het kenmerkt (exantheem): naar schatting kan een persoon die aan waterpokken lijdt, op zijn beurt nog eens 12-14 personen besmetten. De mens is het enige bekende reservoir van het virus dat er verantwoordelijk voor is en dat daarom alleen van mens op mens wordt overgedragen.
Als een vrouw tijdens de zwangerschap besmet raakt, kan het virus de placenta passeren en het embryo of de foetus infecteren. De manier waarop het wordt overgedragen, is daarom gekoppeld aan de nabijheid van besmette oppervlakken of objecten, aan direct contact met het serum in de blaasjes, aan directe overdracht van aangezicht tot aangezicht. Het risico lijkt te ontstaan na het delen van een omgeving met een zieke gedurende minimaal 15 minuten. Over het algemeen wordt aanbevolen om de patiënt te isoleren om het risico op besmetting te voorkomen.
Mensen die geen waterpokken hebben opgelopen, kunnen het ook krijgen van mensen met gordelroos, maar zelf geen gordelroos, dat kan alleen ontstaan door een reactivering van de VZV bij mensen die al waterpokken hebben gehad.
Lees ook :- Witte bultjes op armen en benen
Wat zijn de symptomen en hoe manifesteert waterpokken zich?
De symptomen van waterpokken zijn aanvankelijk vaag: de koorts is meestal afwezig of laag, en het verschijnen van de uitslag is vaak een verrassing omdat het niet wordt voorafgegaan door waarschuwingen. Een belangrijk symptoom is absoluut jeuk, wat behoorlijk vervelend kan zijn.
De uitslag van waterpokken is echter absoluut onmiskenbaar, vooral omdat het erg jeukt. Het is verspreid over het hele lichaam, van de hoofdhuid tot de voetzolen, en omvat ook de slijmvliezen (bijvoorbeeld de mond, neus of geslachtsorganen).
Elke huidlaesie volgt dezelfde evolutie, ook al is het op verschillende tijdstippen van de andere: van macula (rode vlek) wordt het papel (gedetecteerde vlek) en vervolgens blaasje (een zeer kleine verzameling vloeistof onder de oppervlakkige laag van de huid: eerst helder dan geelachtig) en uiteindelijk breekt het blaasje en wordt een korst gevormd.
Binnen 5-7 dagen valt het korstje eraf en laat soms een klein litteken achter. De gelijktijdige aanwezigheid van laesies in verschillende stadia van evolutie gaf de uitbarsting de naam “uitbarsting van de sterrenhemel”. Genezing is meestal voltooid in ongeveer tien dagen.
Lees ook :- Hoe krijg je gordelroos
Wat te doen bij waterpokken : Behandeling
Omdat waterpokken meestal mild en zonder complicaties zijn, worden meestal alleen de symptomen behandeld (symptomatische therapie). Een ander doel is om te voorkomen dat zieke kinderen hun jeukende knobbeltjes krabben en besmetten met bacteriën. Speciale maatregelen zijn meestal alleen nodig in ernstige gevallen, patiënten met immunodeficiëntie, zwangere vrouwen en pasgeborenen:
- Behandeling van de jeuk: Vochtige, koele kompressen verlichten de jeuk. De kompressen kunnen worden doordrenkt met droogoplossingen of die de huid kalmeren. Zinkshakes of andere oplossingen die zink bevatten, zijn ook nuttig en helpen de knobbeltjes uit te drogen. Het gebruik van lotions en crèmes met jeukwerende middelen is ook mogelijk. Zalven worden als ongunstig beschouwd omdat bacteriën er gemakkelijker onder groeien. Bij ernstige jeuk kunnen patiënten nog steeds antihistaminica gebruiken. Omdat warmte en zweet de jeuk verhogen, moet de kamerlucht vrij koel zijn en moet de kleding los zitten.
- Behandeling van koorts: De werkzame stoffen paracetamol en ibuprofen mogen worden gebruikt, maar acetylsalicylzuur (ASA) niet. ASS kan leiden tot een ernstig ziektebeeld bij kinderen met een virale infectie (syndroom van Reye).
- Voorkomen van krabben met daaropvolgende bacteriële infectie: Men moet alle mogelijkheden aangrijpen om de jeuk te verlichten. Bovendien is het zinvol om de vingernagels van zieke kinderen heel kort te knippen, zodat ze hun knobbeltjes niet krassen. Dit verhoogt het risico dat bacteriën zich in de wonden nestelen.
- Oorzakelijke behandeling van ernstige kuren en immunodeficiëntie: Hier worden vaak virusttica (ook wel antivirale middelen genoemd) gebruikt, d.w.z. actieve ingrediënten zoals aciclovir, vidarabine of brivudine, die voorkomen dat virussen zich vermenigvuldigen.
Mogelijke complicaties van waterpokken
Complicaties van waterpokken zijn zeer zeldzaam. De belangrijkste is waterpokken cerebellitis : tegen het einde van de ziekte verschijnen evenwichtsstoornissen (helling, onvermogen om te staan) en moeilijkheden om de handen en vingers correct te bewegen, vooral voor fijne en gecoördineerde bewegingen, soms braken en slaperigheid. Hoewel het meestal volledig verdwijnt, vereist cerebellitis ziekenhuisopname, testen en intraveneuze medicatie.
Het andere gevaar dat verband houdt met waterpokken is dat van een ernstige neonatale infectie, die kan optreden als de moeder waterpokken ontwikkelt in een periode tussen 5 dagen vóór en 2 dagen na de geboorte: in deze situatie “geeft” de moeder het virus in feite door aan de foetus, maar “geeft niet door” de antilichamen (die ze zelf nog geen tijd heeft gehad om te produceren).
Wat te doen bij waterpokken : Preventie
Voor de meerderheid van de bevolking is het niet nodig om waterpokken te voorkomen: bijna iedereen krijgt het toch. Omdat de ziekte in de kindertijd meestal mild is en complicaties later in het leven waarschijnlijker zijn, proberen sommige ouders ervoor te zorgen dat hun kinderen besmet raken. Ze organiseren zogenaamde “pokkenfeesten” waar besmette en niet-geïnfecteerde kinderen met elkaar spelen. Negen op de tien kleintjes krijgen op de een of andere manier waterpokken omdat het varicella-zoster-virus zeer besmettelijk is.
Vaccinatiepreventie is zinvol voor adolescenten, adolescenten en volwassenen die geen waterpokken hebben gehad. Het Federaal Bureau voor Volksgezondheid (BAG) beveelt vaccinatie aan voor alle Zwitsers van 11 tot 39 jaar die nog geen waterpokken hebben gehad.
Preventie door passieve immunisatie kan nuttig zijn als adolescenten, adolescenten en volwassenen zonder immuunbescherming al contact hebben gehad met geïnfecteerde mensen. Dit geldt vooral voor mensen uit risicogroepen. De passieve vaccinatie dient zo spoedig mogelijk na contact plaats te vinden, uiterlijk op de 4e dag daarna. Bij zwangere vrouwen kan passieve immunisatie deel uitmaken van de therapie om het risico op complicaties te verminderen.
Om waterpokken te genezen, schrijven beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg meestal een plaatselijke antiseptische oplossing voor. Toe te passen op de verschillende blaasjes, beperkt het het risico op secundaire infectie en complicaties die verband houden met waterpokken.
Anti-jeukpoeders, lotions of eventueel anti-allergische druppels helpen de vervelende klachten te verlichten. Het krabben van de jeukende blaren kan leiden tot een etterende ontsteking, die wordt gedesinfecteerd met een oplossing. De ontsteking verdwijnt meestal snel.
Meng 2 kleine glaasjes zuiveringszout met 40 ml water en 20 druppels fijne lavendelolie. Breng heel voorzichtig aan op elk puistje met een wattenstaafje. Deze oplossing kan zelfs worden gebruikt bij baby’s vanaf de leeftijd van 3 maanden.
In het geval van superinfectie van de huid kunnen de laesies groeien en roder worden dan de andere, zelfs pijnlijk en heet bij aanraking. Aarzel bij hoge koorts bij kinderen niet snel een arts of kinderarts te raadplegen.
