Reuma Handen: Symptomen & Verlichtingstips

Verschillende inflammatoire reumatische en slijtagegerelateerde (artrotische) ziekten kunnen zich zo intens manifesteren op de handen dat de ervaren arts op basis van deze veranderingen de diagnose kan aannemen of bevestigen.

Definitie: Wat is reuma?

De term “reuma” beschrijft een verscheidenheid aan verschillende ziekten die voornamelijk problemen veroorzaken in het bewegingsapparaat. De meest bekende klachten zijn gewrichtspijnen, daarom spreken sommigen ook van “gewrichtsscheuren”.

Onder reuma vallen echter niet alleen ziekten die gewrichten of gewrichtskapsels aantasten, maar ook botten, pezen, spieren of bindweefsel. Vaatontsteking maakt ook deel uit van het reumatische spectrum. Reuma kan op elke leeftijd voorkomen. Veel ziekten zijn chronisch. Ernstige complicaties dreigen vooral wanneer inwendige organen worden aangetast, een voorbeeld is nierfalen.

Lees ook :- Kind jeuk anus

De oorzaken en risicofactoren van reuma

De meeste reuma heeft geen duidelijke oorzaak en er zijn veel factoren die een rol spelen bij het ontstaan ervan:

• Genetische factoren die vatbaar kunnen zijn voor de ziekte, zoals in het geval van jicht;
• Omgevingsfactoren, zoals virale of bacteriële infecties, kunnen een trigger zijn bij mensen die al een genetische aanleg hebben;
• Leefstijl: roken, slechte voeding, sedentaire levensstijl en obesitas kunnen het ontstaan van enige reuma veroorzaken;
• Trauma en onbehandelde fracturen, evenals slijtage veroorzaakt door sommige banen, behoren tot de oorzaken van artrose;
• Hormoonproductie: Lupus, reumatoïde artritis, sclerodermie en fibromyalgie komen bijvoorbeeld het meest voor bij vrouwen.

Lees ook :- Lichen planus huidziekten

Hoe reumatische handen te herkennen?

Reumatische handen kunnen verschillende symptomen vertonen die kunnen helpen bij de herkenning ervan. Enkele veelvoorkomende tekenen zijn:

• Zwelling: Reumatische handen kunnen opzwellen door ontsteking in de gewrichten. Dit kan leiden tot een toename van de omvang van de handen, vooral rond de gewrichten.

• Stijfheid: Mensen met reumatische handen ervaren vaak stijfheid, vooral ’s ochtends of na periodes van rust. Het kan moeilijk zijn om de handen te bewegen of te buigen.

• Verminderde functionaliteit: Reumatische handen kunnen de functionaliteit beperken, waardoor dagelijkse activiteiten zoals het vastpakken van voorwerpen, typen of zelfs het vasthouden van een kopje moeilijker worden.

Belangrijkste symptomen van reumatische aandoeningen

Net als de oorzaken kunnen ook de symptomen van reuma verschillend zijn, ook al naar gelang de beschouwde pathologie of de fase (acuut of chronisch) van de aandoening.

Over het algemeen zijn tekenen en symptomen die kunnen leiden tot verdenking van een reumatische aandoening:

• aanhoudende gewrichts- en spierpijn
• gewrichtsstijfheid of moeite met bewegen
• gewrichtsmisvorming
• gewrichtsontsteking, gekenmerkt door lokale zwelling, warmte en/of roodheid in het getroffen gebied
• extreme vermoeidheid, zwakte of algemeen onwel voelen.

Bij artrose zijn de meest aangetaste gewrichten die van de rug (of liever de wervelkolom), de knieën en heupen, maar ook enkele gewrichten van de handen. Pijn treedt meestal op na langdurige activiteit van het aangetaste gewricht, terwijl het in rust afwezig kan zijn.

Na verloop van tijd verschijnt het meestal na minimale bewegingen en gaat het gepaard met toenemende bewegingsmoeilijkheden. Gewrichtsstijfheid kan ’s ochtends of in het algemeen na langdurige inactiviteit optreden, maar duurt niet lang (meestal 10-15 minuten).

Tijdens beweging is het typisch om gekraak te voelen, veroorzaakt door het wrijven van de gewrichtskoppen (dwz de uiteinden van de botten bij een gewricht) die niet langer worden beschermd door het kraakbeenweefsel.
Als gevolg van de vernietiging van het kraakbeen vormen zich botgroei (osteofyten) op het onderliggende bot die bijdragen aan gewrichtsmisvorming en het optreden van zwelling.
Bij ontstekingsvormen zijn de aangetaste gewrichten pijnlijk (vaak zelfs in rust), gezwollen, warm, met lokale roodheid en moeilijk te bewegen.

Reumatoïde artritis heeft vooral betrekking op de gewrichten van handen, voeten, polsen, enkels, knieën, heup, elleboog en schouder en veroorzaakt meer langdurige ochtendstijfheid dan bij artrose (dit kan enkele uren aanhouden).
Deze chronische ziekte heeft een sterke impact op het dagelijks leven en kan zelfs de eenvoudigste dagelijkse activiteiten beperken, wat ook depressie en een neiging tot isolement met zich meebrengt.
In het geval van jicht veroorzaakt de afzetting van kristallen echter ontstekingen, zwellingen, roodheid en hevige pijn, vooral in de grote tenen, maar ook in de handen, enkels, polsen en knieën, wat leidt tot misvormingen en gewrichtsschade. De ziekte kan ook complicaties veroorzaken, vooral niercomplicaties.

Bij gelokaliseerde extra-articulaire vormen, zoals tendinitis en bursitis, treden pijn en zwelling van het betrokken deel en bewegingsbeperking op.

Wat fibromyalgie betreft, is het belangrijkste symptoom aanhoudende musculoskeletale pijn in de wervelkolom en spieren in het eerste deel van de armen en benen, pijn die zich echter vaak naar het hele lichaam verspreidt. Bovendien zijn ernstige vermoeidheid, slaapstoornissen, angst, depressie en vaak gastro-intestinale symptomen (zoals constipatie of diarree) ook geassocieerd.

Over het algemeen zijn reumatische aandoeningen, zoals gezien, pijnlijk en beperken ze de beweging.
Velen hebben ook de neiging om in de loop van de tijd te verergeren, wat soms resulteert in chronische pijn en andere complicaties, met een aanzienlijke impact op de kwaliteit en de levensverwachting.

Des te meer reden daarom, in aanwezigheid van reumatische pijnen en andere symptomen die ons bang kunnen maken voor een pathologie van dit type, het goed is om een arts te raadplegen. Diagnose vereist een beoordeling van de symptomen en medische geschiedenis van de patiënt, in combinatie met een lichamelijk onderzoek.

Lees ook :- Wondjes in mond

Reuma handen : Diagnose

Bij patiënten met reumatoïde artritis vordert de vernietiging van gewrichten het snelst binnen de eerste twee jaar van de ziekte. De kans op succes van een behandeling is het grootst als deze wordt gestart in de eerste drie maanden na het ontstaan van de ziekte. Als u last heeft van zwelling en pijn in meer dan twee gewrichten, moet u uiterlijk na zes weken naar een reumatoloog gaan.

Als vuistregel: reumatoïde artritis is zeer waarschijnlijk als:

• meer dan twee gewrichten zijn gezwollen
• er is een symmetrische, zachte, vaak gevoelige zwelling van de metatarsofalangeale en middelste gewrichten van de vinger
• de metatarsofalangeale gewrichten en de metatarsofalangeale gewrichten van de tenen zijn gevoelig voor pijn en reageren op lichte druk
• de gewrichten blijven ’s ochtends langer dan 30 minuten stijf (ochtendstijfheid)

Om RA te kunnen onderscheiden van andere gewrichtsaandoeningen, zal de arts eerst een anamnese afnemen (anamnese) en verschillende onderzoeken uitvoeren (laboratorium en beeldvorming).

• De volgende informatie uit de medische geschiedenis kan bijzonder nuttig zijn:
• Zijn er al gevallen van reumatoïde artritis of een andere chronische inflammatoire vorm van reuma in de familie?
• Wanneer verscheen de gewrichtszwelling voor het eerst?
• Welke gewrichten zijn aangetast en verspreidt de ziekte zich van gewricht naar gewricht?
• Vordert de ziekte snel of langzaam?
• Treedt de gewrichtspijn op in rust, ’s nachts of in de vroege ochtend?
• Heeft warmte, kou, inspanning of stress invloed op de pijn?
• Verandert de pijn in de loop van de dag (verbetering gedurende de dag of blijvende pijn)?
• Waren er aan het begin van de ziekte bijzondere begeleidende omstandigheden, b.v. B. infecties, diarree, andere ziekten? Zijn er tegelijkertijd andere symptomen opgetreden (hoofdpijn, koorts)?

Reuma handen : Behandeling

Deze chronische ziekte kan in de beginfase het beste worden behandeld. Volledige genezing is niet mogelijk, maar progressieve gewrichtsvernietiging kan worden gestopt of vertraagd. Bij sommige van de getroffenen is het beloop van reumatoïde artritis relatief mild, terwijl andere in een vroeg stadium duidelijk gestoord zijn en intensieve therapie vereisen. De arts stemt het behandeltraject zeer individueel af op de ernst van de ziekte en de leefsituatie van de patiënt. Het is belangrijk dat verschillende therapieniveaus vanaf het begin op elkaar aansluiten.

Dit omvat naast de verschillende reumamedicatie ook fysiotherapie, praktische bewegingsinstructies voor het dagelijks leven (ergotherapie) en psychologische ondersteuning. Soms zijn ook chirurgische maatregelen geïndiceerd, bijvoorbeeld verwijdering van het synoviale membraan (synovectomie). Deze interventie kan ook nuttig zijn in de vroege stadia van de ziekte. Koude pads of een speciale koudetherapie in koude kamers verlichten de pijn voor een bepaalde tijd.

De steunpilaar is therapie met geschikte reumamedicatie. Ze verlichten niet alleen de symptomen, maar hebben direct invloed op het ziekteproces. Hierdoor kunnen ze de gewrichten beschermen en hun functie zoveel mogelijk behouden. Voor de acute behandeling van pijn en ontsteking gebruiken artsen cortison, vaak vergezeld van een initiële therapie met een basismedicijn zoals methotrexaat. Indien nodig zijn op korte termijn ook niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen zoals diclofenac, ibubrofen, naproxen en zogenaamde Cox-2-remmers geïndiceerd.

De langdurige basistherapie omvat zogenaamde disease-modifying drugs die de ziekte veranderen. Aan het begin van de therapie geven reumatologen er de voorkeur aan alleen de werkzame stof methotrexaat te geven. Methotrexaat grijpt in bij de misplaatste immuunactiviteiten. Na een beginfase volgen vaak combinaties met andere basisgeneesmiddelen. Naast andere immunosuppressiva (middelen die het immuunsysteem onderdrukken, zoals leflunomide), omvatten deze actieve ingrediënten zoals sulfasalazine of de antimalariamiddelen hydroxychloroquine of chloroquine. Zogenaamde biologische middelen zijn een alternatief als de eerste behandelingsmaatregelen niet werken. Afhankelijk van het medicijn wordt het effect van het medicijn pas na enkele weken duidelijk.

De arts zal de medicamenteuze behandeling nauwlettend volgen en kan van medicijn wisselen als een patiënt niet reageert of het niet kan verdragen. De arts kan het ook nuttig vinden om geneesmiddelen op verschillende manieren te combineren of in de loop van de therapie te veranderen om de effectiviteit ervan optimaal te beheersen en mogelijke bijwerkingen te verminderen. Hoe lang een reumapatiënt medicatie moet slikken varieert sterk. In ieder geval moet een patiënt gedetailleerd advies inwinnen bij zijn arts. De huisarts en reumatoloog zullen hierbij nauw samenwerken. Hoe beter een patiënt geïnformeerd is, hoe beter hij kan omgaan met zijn ziekte en kan bijdragen aan het zo goed mogelijk behouden van zijn kwaliteit van leven.

Hoe reuma te voorkomen?

Hier zijn enkele tips om reuma te voorkomen of de ontwikkeling van gewrichtsschade te vertragen:

• Eet een uitgebalanceerd dieet dat rijk is aan fruit en groenten om vrije radicalen tegen te gaan die schadelijk zijn voor kraakbeen.
• Controleer uw gewicht om de gewrichten niet te overbelasten: obesitas is een van de factoren die vatbaar zijn voor artrose in de wervelkolom of knieën.
• Oefening, zonder te overdrijven en overmatige inspanning te vermijden: een goede fysieke activiteit verbetert de spiertonus en bevordert de mobiliteit van de gewrichten.
• Bescherm de gewrichten en wervelkolom tegen plotselinge temperatuurveranderingen, bijvoorbeeld met een anatomische schouderbedekking of rug- en lendengordels.
• Zorg voor een goede houding en verander vaak van houding om spierstijfheid te voorkomen.

Deze huismiddeltjes helpen bij reuma

• Verandering in dieet: Eet veel verse groenten en fruit, weinig vlees en geen afgewerkte producten.
• Geneeskrachtige kruiden: Deze hebben een ontstekingsremmende en pijnstillende werking. Wilgenbast en brandnetelbladeren zijn als thee verkrijgbaar. Wierook kan in tabletvorm worden ingenomen. Rozemarijn gaat goed samen met olijfolie. Het insmeren van de olie heeft een doorbloedingsbevorderende werking en helpt de ontstekingsstoffen in het weefsel sneller weg te voeren.
• Warmte: Bij het begin van een reumatische opflakkering kunnen de symptomen met warmte worden behandeld, aangezien er in dit stadium vaak nog geen ontsteking is. Hiervoor zijn volledige baden met hooibloemen of oplopende arm- of voetenbaden aan te bevelen. Hiervoor heb je een emmer nodig die zo ver mogelijk tot aan de knieën gaat en waar de voeten comfortabel in passen. Begin met aangenaam warm water rond de lichaamstemperatuur (ca. 37 graden). Giet vervolgens om de 2 minuten wat heet water zodat de temperatuurstijging voelbaar is. Pas op dat u zich niet verbrandt. De eindtemperatuur ligt tussen de 40 en 42 graden, afhankelijk van de verdraagbaarheid.
• Coole toepassingen: Kwark of healing earth packs kunnen helpen bij een acute reumatische aanval die al gepaard gaat met ontstekingen. Quark wordt zo dik als een vinger op het aangetaste gewricht aangebracht. Zodra het begint te drogen, wordt het verwijderd. Genezende aarde wordt gemengd met water of kamillethee (die ook een ontstekingsremmende werking heeft) tot een pasta die op het gewricht wordt aangebracht en daar wordt gelaten totdat het is opgedroogd. Zelfs eenvoudige koude wraps of koude gedeeltelijke of volledige lichaamswassingen kunnen de pijn verlichten.
• Kant-en-klare reumathee: Bereidingen van paardenbloem, brandnetel, wilgenbast en groene haverthee worden hier aanbevolen.