Herpes zoster huidziekten

Herpes zoster is een virus dat een pijnlijke uitslag veroorzaakt, ook wel gordelroos genoemd. In de meest voorkomende vorm manifesteert het zich met een inflammatoire plaque bedekt met langwerpige blaasjes die de ene helft van het lichaam aantast. Het is hetzelfde virus dat waterpokken veroorzaakt (varicella-zoster-virus). Dit virus heeft de bijzonderheid dat het inactief blijft in het zenuwweefsel en jaren later opnieuw wordt geactiveerd met de zeer pijnlijke manifestaties van herpes zoster.

Herpes zoster huidziekten : Definitie

Gordelroos (herpes zoster) is een uiterst pijnlijke virale ziekte. Het virus dat het veroorzaakt, komt vaak in de kindertijd in het lichaam en manifesteert zich als waterpokken. Dit waterpokkenvirus (varicella-zoster-virus) blijft in het lichaam en sluimert als het ware in zenuwcellen. Onder bepaalde omstandigheden wordt het op volwassen leeftijd opnieuw geactiveerd: gordelroos breekt uit.

De pijnlijke, blaarvorming uitslag kan weken aanhouden. Bovendien kunnen bacteriële infecties levensbedreigende schade aan de huid en inwendige organen veroorzaken. Ontsteking van de hersenen of hersenvliezen evenals blijvende visuele en gehoorstoornissen zijn ook mogelijk. Bijzonder gevreesd zijn langdurige, bijna ondraaglijke zenuwpijn na gordelroos (de zogenaamde postherpetische neuralgie). Er zijn ook aanwijzingen dat gordelroos het risico op het ontwikkelen van multiple sclerose verhoogt.

Lees ook :- Wat zijn aften

Herpes zoster huidziekten : Hoe het ontstaat?

Gordelroos (herpes zoster) wordt veroorzaakt door een infectie met het varicella zoster-virus. Wanneer het varicella-virus voor het eerst grote schade aanricht in je lichaam, veroorzaakt het waterpokken. Dit veroorzaakt kleine rode vlekjes en puistjesachtige verhevenheden die hevig jeuken over de hele huid, soms zelfs op de slijmvliezen. Nadat de waterpokken zijn verdwenen, blijft het virus levenslang in het lichaam. Ze nestelen in de zenuwknopen rond het ruggenmerg (spinale ganglia) – en ze blijven daar, zelfs als de waterpokken al lang geleden zijn.

Meestal gedragen ze zich daar rustig, voor sommige mensen veroorzaken ze de rest van hun leven geen problemen. Als het virus door een prikkel echter weer actief wordt, ontstaat er gordelroos. Experts gaan ervan uit dat verstoringen in de afweer van het lichaam verband houden met het ontstaan ​​van de ziekte: als het immuunsysteem verzwakt is, kan het de virussen niet langer onder controle houden. Er ontwikkelt zich gordelroos. Triggers zijn bijvoorbeeld stress, UV-stralen of bepaalde medicijnen die het immuunsysteem onderdrukken. Hoewel gordelroos op oudere leeftijd vaker voorkomt, kunnen jongere mensen ook herpes zoster krijgen.

Lees ook :- Allergische reactie huid jeuk

Herpes zoster huidziekten : Oorzaken

Bij het eerste contact met het VZV-virus ontwikkelt de meerderheid van de niet-gevaccineerde mensen een ziekte die waterpokken wordt genoemd.

Deze ziekte wordt gekenmerkt door het verschijnen van talrijke rode vlekken die op de huid verschijnen en snel evolueren tot blaren.

Meer zelden vindt primaire infectie asymptomatisch plaats.

Latente infectie en reactivering

Na primair contact met het varicella zoster-virus, mobiliseert het immuunsysteem om het virus te neutraliseren door specifieke antilichamen aan te maken.

Deze antilichamen worden onderdeel van het menselijke immuunsysteem, waardoor latere infecties worden voorkomen.

Ondanks de aanwezigheid van talrijke antistoffen, is het lichaam niet in staat herpes zoster volledig te verslaan, die zich terugtrekt door zijn toevlucht te nemen in de sensorische ganglia van de dorsale wortels van het ruggenmerg en/of de hersenzenuwen. Daar zwijgt het virus lange tijd, soms een heel leven lang.

Zo komen we in een latente fase, waarin het virus zich niet kan vermenigvuldigen en in een hinderlaag blijft zitten, wachtend tot de immuunafweer afneemt.

Deze bescherming kan verloren gaan door:

• Intensieve blootstelling aan zonlicht;
• Afname van de immuunafweer die verband houdt met ouderdom, met ziekten (aids), of met het langdurig gebruik van sommige geneesmiddelen (corticosteroïden en vooral immunosuppressiva);
• Ernstige psychofysieke stress.

Epidemiologie en risicofactoren

Ongeveer 90-95% van de mensen wordt in de loop van hun leven ziek met waterpokken en naar schatting wordt ongeveer 10-20% van hen later getroffen door gordelroos. In Italië zijn er ongeveer 150.000 nieuwe gevallen van Herpes Zoster per jaar.

Over het algemeen zullen degenen die nog nooit waterpokken hebben gehad, nooit gordelroos hebben, terwijl iedereen die het heeft gehad, het risico loopt, zij het matig, om in toekomstige perioden van reactivering van het varicella-zoster-virus te gaan. .

Gordelroos komt vaak voor bij ouderen en bij mensen met aandoeningen van het immuunsysteem of die behandelingen ondergaan, zoals chemotherapie en radiotherapie, die, al is het maar tijdelijk, de afweermechanismen tegen infecties beschadigen.

Andere keren komt de ziekte echter voor bij volledig gezonde mensen die, als gevolg van triviale feiten, zoals stress, verkoudheid of zonnebrand, verzwakken en tijdelijk vatbaarder worden om ziek te worden.

Risico na een eerste aflevering

De kans op een tweede reactivering van het varicella zoster-virus is vergelijkbaar met die van de eerste; bijgevolg beschermt het feit dat de gordelroos al is ontwikkeld op geen enkele manier tegen latere reactiveringen.

Herpes zoster: is het besmettelijk?

Een persoon met Herpes Zoster kan de infectie alleen overdragen aan personen die nooit de primaire infectie (waterpokken) hebben opgelopen en die niet tegen deze ziekte zijn ingeënt. Het is duidelijk dat deze personen in het geval van besmetting geen gordelroos zullen krijgen, maar waterpokken.

Besmetting kan optreden door direct contact met de vloeistof in de vesiculaire laesies, waarin het varicella-zoster-virus aanwezig en actief is. Het onderwerp daarentegen is niet besmettelijk voordat de uitslag verschijnt en na de evolutie van de blaasjes tot droge korsten.

Om het risico van overdracht van het varicella-zoster-virus op andere mensen te voorkomen, moet de patiënt de blaren niet aanraken of krabben, vaak hun handen wassen en de uitslag bedekt houden. Mensen met gordelroos mogen ook geen persoonlijke spullen (bijv. handdoeken) delen, gaan zwemmen of contactsporten spelen, zoals rugby.

Tijdens de actieve fase van gordelroos is het vooral belangrijk om de verspreiding van de infectie naar zwangere vrouwen, pasgeborenen en mensen met een onderdrukt immuunsysteem te voorkomen (bijv. patiënten die immunosuppressiva krijgen of die chemotherapie en transplantatie ondergaan). orgaan).

Van hernieuwde blootstelling aan het virus is niet aangetoond dat het het varicella zoster-virus opnieuw activeert. Daarom is er geen risico op “besmetting” tussen personen die al door waterpokken zijn getroffen.

Lees ook :- Droge schilferige huid

Herpes zoster huidziekten : Symptomen

De uitslag, vaak zeer pijnlijk, gaat soms gepaard met koorts, algehele malaise, koude rillingen, hoofd- en buikpijn.

Vanuit klinisch oogpunt is de belangrijkste manifestatie van herpes zoster pijn, die gewoonlijk optreedt in de prodromale fase, aanhoudt tijdens de eruptieve fase en soms gedurende lange perioden aanhoudt, zelfs nadat de uitslag is verdwenen. Het wordt vaak geassocieerd met lokale jeuk en tintelingen.

De pijn die gepaard gaat met herpes zoster is vaak van matige tot ernstige intensiteit en vertoont kenmerken die van persoon tot persoon verschillen; veel patiënten beschrijven het als een kloppende, scherpe, brandende (prikkende), stekende of stekende pijn, alsof een naald de huid doorboort.

Soms kan de vesiculaire uitslag van gordelroos ernstige pijn veroorzaken aan de linkerkant van de borstkas, wat een pijn van cardiale oorsprong simuleert.

Hoofdpijn, lichte intolerantie en, in zeldzame gevallen, koorts kunnen ook aanwezig zijn.

In sommige gevallen, vrij zeldzaam, kan de infectie van motorneuronen in de voorhoorns van het ruggenmerg motorische verlamming veroorzaken in het verspreidingsgebied van de aangetaste zenuwen.

Pijn en andere symptomen

Het verschijnen van de uitslag wordt vaak voorafgegaan door een zogenaamde prodromale fase, gekenmerkt door roodheid van de huid en een gevoel van tintelingen of gevoelloosheid in het gebied waar de blaren zullen verschijnen. Meestal gaat deze “anticiperende” fase 48 tot 72 uur aan de uitslag vooraf, maar het kan tot twee weken voordat de laesies verschijnen beginnen.

Gordelroos kan gelokaliseerde en ernstige buikpijn veroorzaken bij afwezigheid van typische huidlaesies, die zich slechts enkele dagen na het verschijnen van de pijn ontwikkelen.

Locatie van laesies

In 50-60% van de gevallen zijn gordelrooslaesies gelokaliseerd in het thoracale gebied, langs de kusten.

De verschijnselen kunnen echter ook op andere plaatsen optreden, variërend van persoon tot persoon, aangezien de typische blaren de neiging hebben om te verschijnen langs het verloop van de zenuwtak waarin de herpes zoster zijn toevlucht had gezocht.

Wanneer bijvoorbeeld de nervus trigeminus is aangetast, kunnen laesies op het gezicht, de mond, de tong of het oog verschijnen.

Deze manifestatie – oogheelkundige zoster genoemd – komt voor bij 10-20% van de patiënten met herpes zoster.

Prodromale fase

Gordelroos wordt gekenmerkt door het verschijnen van een pijnlijke huiduitslag, gekenmerkt door talrijke rode, platte of verheven plekken, die snel uitgroeien tot blaren.

Deze blaren blijven zich gedurende 3-5 dagen vormen, waarna ze de neiging hebben om te evolueren naar puisten (opvulling met pus) en korsten.

De fase van blaarvorming en breuk valt samen met het hoogtepunt van besmettelijkheid van de ziekte, terwijl patiënten stoppen met het overbrengen van het virus wanneer alle laesies zijn opgedroogd en korstig zijn.

Herpes zoster huidziekten : Complicaties

Hoewel het varicella-zoster-virus voornamelijk de zenuwen van de thoracale en lumbale wervelkolom aantast en vaak ook de zenuwen van het gezicht, vooral bij oudere mensen, kunnen andere gebieden dan de armen, benen, borst, buik, rug en hoofd ook worden aangetast door gordelroos zijn. In zeldzame gevallen komen ernstige vormen van de ziekte voor. Dit gebeurt met name wanneer de hersenzenuwen zijn betrokken en zich bijvoorbeeld herpes zoster van het oog (zoster oftalmicus met oogaantasting) of van het oor (zoster oticus) ontwikkelt. Als het hoornvlies of de iris van het oog of vooral de oogzenuw wordt aangetast, kunnen blijvende gezichtsstoornissen en zelfs blindheid optreden. Herpes zoster in het oorgebied leidt vaak tot gezichtsverlamming (gezichtsverlamming). Een dergelijke verlamming van de gezichtsspieren komt soms ook voor bij een herpes zoster-infectie in het nekgebied. Volgens recente bevindingen kan een beroerte zich ook ontwikkelen als onderdeel van gordelroos.

Als het immuunsysteem ernstig zwak is, kan gordelroos zich ook uitbreiden naar de hele huid en inwendige organen (gedissemineerde zoster) en levensbedreigende complicaties veroorzaken. In zeer zeldzame gevallen ontwikkelt zich een ontsteking van de hersenvliezen en de hersenen (zostermeningitis en zoster-encefalitis).

Bij kinderen is gordelroos over het algemeen ongevaarlijk en zonder complicaties en geneest het bijna altijd volledig. Bij volwassenen kan de ziekte ernstige pijn veroorzaken als gevolg van acute zenuwontsteking, die in sommige gevallen chronisch kan worden en maanden en jaren na het ontstaan van gordelroos kan aanhouden (postherpetische neuralgie). Het risico op het ontwikkelen van postherpetische neuralgie is bijzonder hoog in het geval van gordelroos in het hoofdgebied en neemt aanzienlijk toe met de leeftijd. Voor de leeftijd van 50 jaar en vooral in de kindertijd komt postherpetische neuralgie zelden voor.

Herpes zoster huidziekten : Diagnose

Visuele inspectie van de uitslag tijdens het bezoek aan de specialist is meestal voldoende voor de diagnose herpes zoster infectie. De kenmerken en lokalisatie van de huidmanifestatie die slechts de helft van het lichaam treft, lenen zich voor een vrij eenduidige interpretatie.
Er zijn echter laboratoriumtests beschikbaar. De meest gebruikelijke test is een bloedtest om te zoeken naar IgM-antilichamen die specifiek verband houden met de aanwezigheid van varicella-zoster-virus (VZV).

Herpes zoster huidziekten : Behandeling

• Symptomatische behandeling
• Antivirale middelen (aciclovir, famciclovir, valaciclovir), vooral voor immuungecompromitteerde patiënten

Natte kompressen zijn rustgevend, maar systemische pijnstillers zijn vaak noodzakelijk.

Antivirale therapie

Behandeling met orale antivirale middelen vermindert de ernst en duur van de acute uitbarsting en vermindert het aantal ernstige complicaties bij immuungecompromitteerde patiënten; het kan de incidentie van postherpetische neuralgie verminderen. Bij immuuncompetente patiënten is antivirale therapie vaak voorbehouden aan patiënten 50 jaar. Behandeling is ook geïndiceerd bij patiënten met ernstige pijn, huiduitslag in het gezicht, vooral rond het oog, en bij immuungecompromitteerde patiënten.

De behandeling van herpes zoster moet zo snel mogelijk beginnen, idealiter tijdens het prodroom, en zal minder effectief zijn als het > 72 uur na het verschijnen van huidlaesies wordt gegeven, vooral als er geen nieuw gevormde laesies zijn. Famciclovir 500 mg 3 maal daags gedurende 7 dagen en valaciclovir 1 g 3 maal daags gedurende 7 dagen hebben een betere biologische beschikbaarheid bij orale dosering dan aciclovir, en daarom hebben ze voor herpes zoster over het algemeen de voorkeur boven orale aciclovir 800 mg 5 maal daags voor 7 tot 10 dagen. Corticosteroïden verminderen de incidentie van postherpetische neuralgie niet.

Voor minder ernstig immuungecompromitteerde patiënten is oraal famciclovir, valaciclovir of aciclovir (zie hierboven) een redelijke optie; famciclovir en valaciclovir hebben de voorkeur. Voor ernstig immuungecompromitteerde patiënten wordt aciclovir aanbevolen in een dosering van 10 mg/kg IV elke 8 uur gedurende 7 tot 10 dagen voor volwassenen en 20 mg/kg IV elke 8 uur gedurende 7 dagen voor kinderen < 12 jaar. Sommige deskundigen bevelen een behandeling aan van meer dan 7 tot 10 dagen, die duurt totdat alle laesies zijn bedekt met korstjes, voor immuungecompromitteerde patiënten.

Hoewel gegevens over de veiligheid van aciclovir en valaciclovir tijdens de zwangerschap geruststellend zijn, staat de veiligheid van antivirale therapie tijdens de zwangerschap niet vast. Omdat congenitale varicella het gevolg kan zijn van maternale varicella maar zelden het gevolg is van maternale zoster, moet het mogelijke voordeel van de behandeling van zwangere patiënten opwegen tegen de mogelijke risico’s voor de foetus. Zwangere patiënten met ernstige huiduitslag, ernstige pijn of oftalmische zoster kunnen worden behandeld, bij voorkeur met aciclovir, omdat er meer ervaring is met het gebruik ervan tijdens de zwangerschap dan met andere geneesmiddelen, hoewel valaciclovir een optie blijft. Er zijn weinig gegevens over de veiligheid van famciclovir tijdens de zwangerschap, dus het wordt over het algemeen niet aanbevolen bij zwangere vrouwen.

Beheer van postherpetische neuralgie

Beheer van postherpetische neuralgie kan bijzonder moeilijk zijn. Behandelingen omvatten gabapentine, pregabaline, cyclische antidepressiva, topische capsaïcine of lidocaïnezalf en botulinumtoxine-injectie. Opioïde analgetica kunnen nodig zijn. Intrathecaal methylprednisolon kan gunstig zijn.

Herpes zoster huidziekten : Preventie

Het voorkomen van gordelroos begint met het voorkomen van waterpokken. Waterpokken kan worden voorkomen door vaccinatie. Manitoba heeft een provinciaal immunisatieprogramma waarbij door de overheid gefinancierde vaccins gratis worden verstrekt aan daarvoor in aanmerking komende personen.

Als u eerder waterpokken heeft gehad, kan een gordelroosvaccin later in het leven gordelroos helpen voorkomen. Het gordelroosvaccin maakt momenteel echter geen deel uit van het immunisatieprogramma van Manitoba.

Als u nog nooit waterpokken heeft gehad, vermijd dan contact met mensen die waterpokken of gordelroos hebben. Je kunt ze ook vragen om hun blaren te bedekken. De vloeistof in de blaren tijdens beide ziekten kan waterpokken (geen gordelroos) veroorzaken bij mensen die het nog nooit hebben gehad.