Herpes zoster gelaat

Herpes zoster – vaak gewoon zoster genoemd – komt vrij vaak voor. Het risico op de ziekte neemt toe met de leeftijd. In maximaal 25 procent van de gevallen komt dergelijke gordelroos op het gezicht voor. In de volksmond is deze progressieve vorm ook bekend als gezichtsroos of hoofdroos.

Herpes zoster gelaat : Wat is dat

Gordelroos, ook wel Herpes Zoster genoemd, is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door het varicella-virus (varicella-zoster-virus of VZV), dat een of meer zenuwen infecteert (meestal slechts één) en die zich uit in uitslag met blaren, zeer pijnlijk. De uitslag kan verschillende delen van het lichaam aantasten: van de borst tot de benen, met name in de binnenkant van de dij, tot de armen, tot de oksels. Het kan ook het gezicht aantasten, vooral het gebied rond de ogen en de mond.
De ziekte heeft vanaf het moment dat deze zich manifesteert eenduur van 10-15 dagen, totdat de korstjes die zich op de blaren hadden gevormd, eraf vallen en de huid geneest. De hevige pijn kan echter ook enkele weken voor de uitslag verschijnen en lang aanhouden nadat de korstjes zijn verdwenen, omdat het te wijten is aan de ontsteking die wordt veroorzaakt door de passage van het virus op de zenuw.

Het virus blijft, nadat het waterpokken heeft veroorzaakt, inactief in het zenuwweefsel en het kan gebeuren dat het, zelfs na vele jaren, opnieuw wordt geactiveerd, een zenuw aantast en huiduitslag veroorzaakt. De redenen waarom het waterpokkenvirus opnieuw wordt geactiveerd, is nog steeds niet zeker. Wat wel duidelijk is, is dat immuuncompromis een sleutelrol speelt. Als het immuunsysteem wordt verlaagd (bijvoorbeeld bij ouderdom, chemotherapie of hiv-infectie) kan de ziekte veel gemakkelijker verschijnen. Psychosomatische oorsprong van de St. Anthony’s Fire wordt ook verondersteld. Enkele van de factoren die dit kunnen bevorderen, zijn de stress, fysiek en emotioneel, als gevolg van bijzonder moeilijke momenten. Er zijn

meer dan 300.000 mensen in Italië worden elk jaar getroffen door de gordelroos. De frequentie van de ziekte is ongeveer 3 patiënten per 1.000 personen, maar stijgt tussen de 4 en 12 per duizend als we kijken naar de 65-plussers.

Gordelroos is besmettelijk, wanneer het zich manifesteert met open blaasjes, voor degenen die nog geen waterpokken hebben gehad, of niet zijn ingeënt, door direct contact met open blaasjes. Het virus wordt niet door de lucht overgedragen. De besmette persoon ontwikkelt waterpokken maar geen gordelroos. Maar pas op: waterpokken bij volwassenen is gevaarlijker dan bij kinderen en kan leiden tot ernstige complicaties, zoals bacteriële superinfectie van laesies, verminderde bloedplaatjes, artritis, hepatitis, encefalitis en longontsteking, die één op de 400 volwassenen met de ziekte treft.

Lees ook :- Acne vulgaris huidziekten

Herpes zoster gelaat : Oorzaken

Gordelroos wordt veroorzaakt door het varicella-zoster-virus (VZV), hetzelfde virus dat waterpokken veroorzaakt en dat na genezing latent (inactief) in het lichaam blijft; iedereen die in het verleden waterpokken heeft gehad, kan daarom ziek worden omdat het virus, na te zijn genezen van waterpokken, het centrale zenuwstelsel binnendringt, waar het jarenlang inactief kan blijven en uiteindelijk de huid bereikt via de axonen (de zenuwvezels die zich vertakken uit het cellichaam van neuronen). Merk op dat het in sommige gevallen mogelijk is om waterpokken op te lopen en te overwinnen zonder symptomen, maar dit sluit een latere ontwikkeling van zoster niet uit.

De oorzaak van de reactivering van het virus is nog niet vastgesteld, maar houdt waarschijnlijk verband met een tijdelijke verlaging van het immuunsysteem, bijvoorbeeld door leeftijd of andere oorzaken.

Het varicella zoster-virus maakt deel uit van een groep virussen die herpesvirussen worden genoemd en die naast waterpokken en gordelroos ook koortsblaasjes en genitale herpes veroorzaken, hoewel de boosdoeners in dit geval verschillende stammen zijn.

Risicofactoren

Gordelroos kan iedereen treffen die in het verleden waterpokken heeft gehad en in het bijzonder patiënten met de volgende risicofactoren:

• Leeftijd: Gordelroos treft vooral 50-plussers, omdat de immuniteit tegen het virus afneemt met de leeftijd. Onderzoek schat dat de helft van degenen die de leeftijd van 85 jaar bereiken, minstens één keer in hun leven aan deze aandoening heeft geleden.
• Ziekten: Ziekten die het immuunsysteem verzwakken, zoals hiv/aids, kanker en acute lymfatische leukemie, verhogen het risico op gordelroos.
• Immuunreconstitutie Inflammatoir Syndroom (IRIS).
• Antitumortherapieën. Bestralingstherapie en chemotherapie kunnen de ziekteresistentie verminderen en virale reactivering bevorderen.
• Immunosuppressieve therapieën, bijvoorbeeld gebruikt na transplantaties (anti-afstotingsmedicijnen), maar ook langdurig gebruik van cortisone therapieën kunnen hetzelfde gevolg hebben.

Is het besmettelijk?

Mensen met gordelroos kunnen diegenen infecteren die niet immuun zijn voor het varicella zoster-virus, d.w.z. diegenen die nooit waterpokken hebben opgelopen en/of het vaccin hebben gekregen.

De infectie vindt plaats door direct contact tussen de huidlaesies en een slijmvlies, bijvoorbeeld door de aanwezige afscheidingen met de handen aan te raken en vervolgens per ongeluk naar de mond/neus/ogen te brengen, maar het is belangrijk te benadrukken wie besmet is waterpokken zal krijgen en geen herpes gordelroos.

Een persoon met een actieve ziekte kan het virus daarom verspreiden wanneer de uitslag zich in de blaasjesfase bevindt, terwijl het niet besmettelijk is voordat de blaren verschijnen. Mensen blijven besmettelijk totdat de laesies beginnen te vervellen, dus als de uitslag eenmaal korst is geworden, is de persoon niet langer besmettelijk.

Gordelroos is daarom minder besmettelijk dan waterpokken en de kans dat de getroffenen het virus verspreiden is klein, vooral als de uitslag bedekt is.

Lees ook :- Overmatig zweten oksels

Symptomen van herpes zoster gelaat

Een tintelend voorhoofd (een prodroom genoemd) kan optreden voordat andere symptomen optreden.

De huid op het voorhoofd en soms het puntje van de neus is bedekt met kleine, zeer pijnlijke rode puisten.

Infectie van het oog veroorzaakt pijn, roodheid, gevoeligheid voor licht en zwelling van het ooglid. Het hoornvlies (de heldere laag voor de iris en pupil) kan geïnfecteerd en ontstoken raken. Maanden en jaren later kan het hoornvlies opzwellen, ernstig beschadigd raken en littekens krijgen. De structuren onder het hoornvlies kunnen ontstoken raken (uveïtis), de druk in het oog kan toenemen (glaucoom) en het hoornvlies kan gevoelloos worden, wat kan leiden tot letsel.

Diagnose van herpes zoster gelaat

Ramsay Hunt-syndroom kan worden vermoed na observatie van de aanwezige symptomen, zoals huiduitslag en zwakte van de gezichtsspieren gelokaliseerd aan één kant van het gezicht. De diagnose kan dan worden bevestigd met bloedtesten of huidtesten die de aanwezigheid van het veroorzakende varicella-zoster-virus detecteren.

Vroege diagnose is een belangrijke factor bij het bevorderen van een positieve prognose voor de aandoening. Als de behandeling binnen 3 dagen na het begin van de symptomen wordt gestart, zal 70% van de patiënten waarschijnlijk volledig herstellen. Naarmate de tijd tot behandeling toeneemt, neemt de prognose echter gestaag af.

Andere testmethoden kunnen dan nodig zijn om de omvang van de infectie en schade aan de aangetaste zenuwen te onderzoeken, die beide zullen helpen bij het nemen van behandelbeslissingen. Aanvullende testmethoden kunnen daarom elektromyografie, lumbaalpunctie, magnetische resonantiebeeldvorming (MRI) of zenuwgeleidingstests zijn.

Lees ook :- Beste middel tegen acne

Behandeling van herpes zoster

• Symptomatische behandeling
• Antivirale middelen (aciclovir, famciclovir, valaciclovir), vooral voor immuungecompromitteerde patiënten

Natte kompressen zijn rustgevend, maar systemische pijnstillers zijn vaak noodzakelijk.

Voor de behandeling van oogheelkundige herpes zoster dient een oogarts te worden geraadpleegd. Voor de behandeling van otische herpes zoster dient een KNO-arts te worden geraadpleegd.

Antivirale therapie

Behandeling met orale antivirale middelen vermindert de ernst en duur van de acute uitbarsting en vermindert het aantal ernstige complicaties bij immuungecompromitteerde patiënten; het kan de incidentie van postherpetische neuralgie verminderen. Bij immuuncompetente patiënten is antivirale therapie vaak voorbehouden aan patiënten 50 jaar. Behandeling is ook geïndiceerd bij patiënten met ernstige pijn, huiduitslag in het gezicht, vooral rond het oog, en bij immuungecompromitteerde patiënten.

De behandeling van herpes zoster moet zo snel mogelijk beginnen, idealiter tijdens het prodroom, en zal minder effectief zijn als het > 72 uur na het verschijnen van huidlaesies wordt gegeven, vooral als er geen nieuw gevormde laesies zijn. Famciclovir 500 mg 3 maal daags gedurende 7 dagen en valaciclovir 1 g 3 maal daags gedurende 7 dagen hebben een betere biologische beschikbaarheid bij orale dosering dan aciclovir, en daarom hebben ze voor herpes zoster over het algemeen de voorkeur boven orale aciclovir 800 mg 5 maal daags voor 7 tot 10 dagen. Corticosteroïden verminderen de incidentie van postherpetische neuralgie niet.

Voor minder ernstig immuungecompromitteerde patiënten is oraal famciclovir, valaciclovir of aciclovir (zie hierboven) een redelijke optie; famciclovir en valaciclovir hebben de voorkeur. Voor ernstig immuungecompromitteerde patiënten wordt aciclovir aanbevolen in een dosering van 10 mg/kg IV elke 8 uur gedurende 7 tot 10 dagen voor volwassenen en 20 mg/kg IV elke 8 uur gedurende 7 dagen voor kinderen < 12 jaar. Sommige deskundigen bevelen een behandeling aan van meer dan 7 tot 10 dagen, die duurt totdat alle laesies zijn bedekt met korstjes, voor immuungecompromitteerde patiënten.

Hoewel gegevens over de veiligheid van aciclovir en valaciclovir tijdens de zwangerschap geruststellend zijn, staat de veiligheid van antivirale therapie tijdens de zwangerschap niet vast. Omdat congenitale varicella het gevolg kan zijn van maternale varicella maar zelden het gevolg is van maternale zoster, moet het mogelijke voordeel van de behandeling van zwangere patiënten opwegen tegen de mogelijke risico’s voor de foetus. Zwangere patiënten met ernstige huiduitslag, ernstige pijn of oftalmische zoster kunnen worden behandeld, bij voorkeur met aciclovir, omdat er meer ervaring is met het gebruik ervan tijdens de zwangerschap dan met andere geneesmiddelen, hoewel valaciclovir een optie blijft. Er zijn weinig gegevens over de veiligheid van famciclovir tijdens de zwangerschap, dus het wordt over het algemeen niet aanbevolen bij zwangere vrouwen.

Beheer van postherpetische neuralgie

Beheer van postherpetische neuralgie kan bijzonder moeilijk zijn. Behandelingen omvatten gabapentine, pregabaline, cyclische antidepressiva, topische capsaïcine of lidocaïnezalf en botulinumtoxine-injectie. Opioïde analgetica kunnen nodig zijn. Intrathecaal methylprednisolon kan gunstig zijn.

Preventie van herpes zoster

Een recombinant zostervaccin wordt aanbevolen voor immunocompetente volwassenen ≥ 50 jaar, ongeacht of ze herpes zoster hebben gehad of het oudere, verzwakte levend vaccin hebben gekregen; Er worden 2 doses van het recombinante zostervaccin gegeven met een tussenpoos van 2 tot 6 maanden en ten minste 2 maanden na het levend-verzwakte vaccin (zie voor meer informatie de aanbevelingen van het Raadgevend Comité voor immunisatiepraktijken voor het gebruik van herpes zostervaccins). Het oudere, verzwakte levend vaccin is niet langer beschikbaar in de VS, maar blijft beschikbaar in veel andere landen. Het nieuwere, recombinante vaccin lijkt een veel betere en langdurigere bescherming te bieden dan het oudere, levend verzwakte zostervaccin met een enkelvoudige dosis (dat een versie met een hogere dosis is van het varicellavaccin). In een groot klinisch onderzoek was het recombinante zostervaccin 90 tot 97% effectief bij het voorkomen van herpes zoster. Voor immunocompetente volwassenen ≥ 60 jaar wordt het recombinante vaccin of het verzwakte levend vaccin aanbevolen, maar het recombinante vaccin heeft de voorkeur. In een observationeel postmarketingonderzoek werd een verhoogd risico op het Guillain-Barré-syndroom waargenomen gedurende de 42 dagen na vaccinatie met het recombinante zostervaccin. Er zijn gegevens over de werkzaamheid van het recombinante vaccin bij immuungecompromitteerde patiënten en er zijn momenteel geen aanbevelingen voor het gebruik ervan bij immuungecompromitteerde patiënten. Het levend verzwakt vaccin is gecontra-indiceerd bij immuungecompromitteerde patiënten.

Huismiddeltjes voor gezichtsrozen

Huismiddeltjes voor erytheem zijn gericht op het verlichten van de symptomen. Het virus zelf wordt behandeld met de sterk aanbevolen antivirale therapie. Koude kompressen (zoals een pakje diepvrieserwten gewikkeld in een doek) of koude douches kunnen bijvoorbeeld de pijn en jeuk verlichten. De getroffen gebieden mogen niet worden aangetast door b.v. B. koptelefoon, strakke kleding ed geladen of afgedekt.

Het plaatselijk aanbrengen van zink wordt niet langer aanbevolen, omdat dit het optreden van een bijkomende bacteriële infectie bevordert.

Een erytheem in het gezicht is ook een uiting van een meestal tijdelijke immuundeficiëntie, dus het is belangrijk om de oorzaak van deze zwakte, indien mogelijk, weg te nemen. Stress kan bijvoorbeeld ook een tijdelijke immuundeficiëntie veroorzaken. Een evenwichtige levensstijl is daarom erg belangrijk.