Het essentiële kenmerk van een antisociale persoonlijkheidsstoornis is een gedragspatroon dat de rechten van anderen en fundamentele sociale regels schendt.
Personen met een antisociale stoornis gedragen zich chaotisch en slecht afgestemd op de eisen van de samenleving. Ze zijn vaak oneerlijk en manipulatief voor persoonlijk gewin of plezier. Beslissingen worden spontaan genomen, ongeacht de gevolgen voor jezelf en voor anderen. In het licht van hun eigen antisociale gedrag kunnen mensen met een antisociale persoonlijkheidsstoornis de schadelijke gevolgen minimaliseren of gewoon volledige onverschilligheid tonen; ze voelen zich over het algemeen niet schuldig.
Hun wereldbeeld is daarom eerder persoonlijk dan interpersoonlijk. Mensen met een antisociale stoornis kunnen het standpunt van een ander niet op dezelfde manier in overweging nemen als het hunne en kunnen zich daarom niet in andermans schoenen verplaatsen. Ze vertonen vaak prikkelbaar en agressief gedrag jegens anderen en zijn cynisch en verachten de gevoelens en het lijden van anderen.
Deze personen met een antisociale persoonlijkheidsstoornis vertonen ook gedrag dat hun persoonlijke gezondheid niet beschermt. Ze kunnen zich inlaten met onbeschermd seksueel gedrag, drugsgebruik of roekeloos rijgedrag (recidiverende snelheidsovertredingen, dronken rijden).
Personen met een antisociale persoonlijkheidsstoornis zien hun problemen als het gevolg van het onvermogen van anderen om ze te accepteren of de wens van anderen om hun vrijheid te beperken.
De meeste mensen die massaal naar drugsverslaafde gemeenschappen en gevangenissen trekken, lijden aan een vergelijkbare antisociale persoonlijkheidsstoornis (de zogenaamde dubbele diagnose), die helaas een zeer slechte prognose heeft, aangezien het bewustzijn van de ziekte over het algemeen afwezig is en de mogelijkheden voor behandeling zowel farmacologisch en psychotherapeutisch zijn bijna nihil, ook omdat ze de noodzaak er niet van inzien.
Als er motivatie is voor behandeling, kunnen patiënten met een antisociale stoornis baat hebben bij een middellange tot lange termijn cognitief-gedragsmatige psychotherapeutische behandeling die hen kan helpen empathie te ontwikkelen en de geest van de ander beter te begrijpen, evenals uw eigen impulsen te reguleren.
Anti sociale persoonlijkheidsstoornis : Oorzaken
Genen en omgevingsfactoren (bijvoorbeeld ongelukkigheid in de kindertijd) dragen bij aan de ontwikkeling van een antisociale persoonlijkheidsstoornis.
Antisociale persoonlijkheidsstoornis komt vaker voor bij eerstegraads familieleden (ouders, broers en zussen en kinderen) van mensen met de stoornis dan bij de algemene bevolking. Het risico op het ontwikkelen van deze stoornis is verhoogd bij zowel geadopteerde als biologische kinderen van ouders met de stoornis.
Als kinderen vóór de leeftijd van 10 jaar een gedragsstoornis en een aandachtstekortstoornis/hyperactiviteitsstoornis ontwikkelen, is de kans groter dat ze ook als volwassenen een antisociale persoonlijkheidsstoornis ontwikkelen. Een gedragsstoornis beschrijft herhaalde gedragspatronen die de basisrechten van anderen en/of leeftijdsgebonden sociale normen schenden. Een gedragsstoornis kan zich veel gemakkelijker ontwikkelen tot een persoonlijkheidsstoornis als de ouders het kind mishandelen of verwaarlozen, of als ze inconsequent handelen in opvoeding of discipline (bijvoorbeeld afwisselend affectie en warmte en kou en afwijzing).
Onverschilligheid voor pijn bij anderen in de vroege kinderjaren is in verband gebracht met antisociaal gedrag in de latere adolescentie.
Anti sociale persoonlijkheidsstoornis : Symptomen
Mensen met een antisociale persoonlijkheidsstoornis vertonen volgens de DSM een diepgaand patroon van minachting en schending van de rechten van anderen. Om de diagnose te stellen, moet de getroffen persoon minstens 18 jaar oud zijn. Het opvallende gedrag bestaat in ieder geval vanaf de leeftijd van 15 jaar en daarvoor was al een stoornis in het sociaal gedrag herkenbaar. De symptomen treden ook niet op tijdens een schizofrenie of manische episode. Volgens de DSM moet aan ten minste drie van de volgende criteria worden voldaan:
- De getroffenen kunnen zich niet aanpassen aan wetten en sociale normen. Dit blijkt onder meer uit het feit dat zij herhaaldelijk handelingen plegen die aanleiding geven tot arrestatie.
- Ze misdragen zich door herhaaldelijk te liegen, bedriegen of aliassen te gebruiken. Dit gedrag is uitsluitend voor persoonlijk gewin of plezier.
- Je bent impulsief en niet in staat om vooruit te plannen.
- Ze zijn prikkelbaar en agressief, wat zich uit in herhaalde vechtpartijen of aanvallen.
- Ze negeren meedogenloos hun eigen veiligheid en die van anderen.
- Ze gedragen zich consequent onverantwoord en zijn bijvoorbeeld niet in staat een vaste baan uit te voeren of financiële verplichtingen na te komen.
- De getroffenen tonen geen berouw als ze andere mensen hebben beledigd, mishandeld of gestolen. Dit uit zich in onverschilligheid of een rationele houding ten opzichte van de gebeurtenissen.
Terwijl de DSM de nadruk legt op criminele handelingen en overtredingen van de wet, richt de ICD-10 zich op typische patronen in ervaring, handelen en interpersoonlijke relaties.
Volgens de ICD-10 vertoont daarentegen een antisociale persoonlijkheidsstoornis karakterafwijkingen, namelijk egocentriciteit, een gebrek aan empathie en een gebrek aan geweten. Criminele handelingen kunnen voorkomen, maar zijn niet vereist voor de diagnose. Volgens ICD-10 moet aan ten minste drie van de volgende kenmerken worden voldaan:
- De getroffenen hebben een gebrek aan empathie en tonen kilheid naar anderen toe.
- Ze negeren herhaaldelijk sociale normen.
- Je hebt een zwak voor het opbouwen van relaties en banden met anderen.
- Ze hebben een lage tolerantie voor frustratie en gedragen zich vaak impulsief of agressief.
- De getroffenen voelen zich weinig of geen schuld en zijn niet in staat om sociaal te leren.
- Ze leggen vaak een oppervlakkige verklaring voor hun eigen gedrag en zijn geneigd anderen onterecht de schuld te geven.
- Je bent aanhoudend prikkelbaar.
Lees ook :-Last van winderigheid
Anti sociale persoonlijkheidsstoornis : Diagnose stellen
- Medische beoordeling op basis van specifieke criteria
Artsen diagnosticeren persoonlijkheidsstoornis doorgaans aan de hand van criteria uit de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition, Fifth Edition (DSM-5), gepubliceerd door de American Psychiatric Association.
Om ervoor te zorgen dat artsen een antisociale persoonlijkheidsstoornis kunnen diagnosticeren, moeten de getroffenen de rechten van anderen grondig negeren, zoals wordt geïllustreerd door ten minste drie van de volgende acties:
- Ze overtreden de wet door herhaaldelijk de wet zo erg te overtreden dat ze worden gearresteerd.
- Ze zijn bedrieglijk, wat wordt onthuld door hun herhaalde leugens, het gebruik van aliassen of door anderen te misleiden voor hun eigen voordeel of plezier.
- Je handelt impulsief en plant niet vooruit.
- Ze zijn gemakkelijk prikkelbaar of agressief, wat te zien is aan het feit dat ze constant betrokken zijn bij vechtpartijen of anderen aanvallen.
- Je bent meedogenloos met je eigen veiligheid en die van anderen.
- Ze handelen voortdurend onverantwoordelijk, zoals blijkt uit het simpelweg opzeggen van hun baan zonder dat er een nieuwe baan gepland is of door hun rekeningen niet te betalen.
- Ze voelen geen wroeging, wat aantoont dat het ze niets kan schelen of altijd een rechtvaardiging heeft voor het kwetsen of mishandelen van anderen.
Antisociale persoonlijkheidsstoornis wordt alleen gediagnosticeerd bij mensen ouder dan 18 jaar.
Anti sociale persoonlijkheidsstoornis : Test
Therapeuten en psychiaters gebruiken vragenlijsten zoals het Structured Clinical Interview (SKID) om de dissociale persoonlijkheidsstoornis te diagnosticeren. Het probleem met het diagnosticeren van persoonlijkheidsstoornissen is dat de getroffenen vaak weten wat de therapeut van hen wil horen en dienovereenkomstig reageren. Om een realistisch beeld van de persoon te krijgen, vragen therapeuten vaak familieleden om informatie.
De therapeut of psychiater kan de volgende vragen stellen:
- Heb je de indruk dat je snel prikkelbaar bent en snel agressief wordt?
- Voel je je slecht als je andere mensen pijn doet?
- Voel je je schuldig als je sociale normen of wetten overtreedt?
- Vind je het moeilijk om langdurige relaties aan te gaan?
Anti sociale persoonlijkheidsstoornis : Behandeling
Psychotherapeutische benaderingen
Ook bij de dissociale persoonlijkheidsstoornis staan psychotherapeutische behandelmethoden op de voorgrond. Het belangrijkste doel is om de kenmerken van de patiënt te veranderen die kunnen leiden tot agressiviteit, geweld en criminele handelingen. Belangrijke doelen van therapie zijn daarom het verbeteren van interpersoonlijke en sociale vaardigheden en het verkrijgen van een betere controle over impulsen die tot criminele handelingen hebben geleid. Bovendien moet de empathie van de getroffenen worden bevorderd – vooral in de effecten van hun acties op hun slachtoffers. Daarnaast leren de patiënten strategieën waarmee ze kunnen voorkomen dat ze terugvallen in oude gedragspatronen.
Het lijkt gunstig voor het succes van een therapie als de getroffenen tekenen van schuld vertonen. Ook als ze last hebben van andere psychische problemen zoals angst of depressie, zijn ze vaak meer bereid om mee te doen aan therapie en na te denken over veranderingen.
Mogelijke problemen in psychotherapie en mogelijke oplossingen
Bijzonder aan psychotherapie is dat getroffenen meestal niet vrijwillig in therapie komen, maar door een gerechtelijk bevel of onder druk van hun werkgever. Velen nemen ook verplicht deel aan therapieaanbiedingen in gevangenissen. In veel therapieconcepten is een verandering in misdaad en geweld primair gericht op een verandering – in plaats van een verandering in typische persoonlijkheidskenmerken. Daarom is de motivatie van de patiënten om deel te nemen aan de therapie en om hun gedrag te veranderen vaak niet bijzonder hoog.
Sommige factoren kunnen echter de kans op succes van een therapie aanzienlijk vergroten. Dit houdt in dat de therapeut zelf gelooft in het succes van de therapie en dit communiceert naar de patiënt. Het is gunstig als hij een betrokken houding aanneemt en enerzijds inspeelt op het standpunt van de patiënt, maar anderzijds ook duidelijke grenzen stelt en gezag behoudt over de therapie. De doelen van de therapie moeten overtuigend worden gepresenteerd en zijn afgestemd op de persoonlijke behoeften van de patiënt. Een duidelijk gestructureerde procedure, waarin de inhoud en hun volgorde worden gedefinieerd, is nuttig gebleken.
Gerichte ondersteuning en nazorg na de therapieperiode – bijvoorbeeld door de therapeut zelf of een reclasseringswerker – kan ertoe bijdragen dat het succes van de therapie op lange termijn stabiel blijft.
Aan de andere kant is gebleken dat een zeer autoritaire, bestraffende houding die steunt op afschrikking, maar ook een ontspannen therapeutische “gemeenschap”, waarin de getroffenen veel mogen, niet hebben gewerkt.
Psychoanalytische en op diepe psychologie gebaseerde therapie
Psychoanalytische benaderingen gaan ervan uit dat de therapeut zich ondersteunend moet gedragen, maar ook veel structuur moet bieden. De patiënten dienen geïnformeerd te worden over de achtergrond van hun aandoening en over de mogelijkheden tot verandering. Therapeutische benaderingen die slecht gestructureerd zijn en waarin interpretaties een rol spelen, worden daarentegen als weinig effectief gezien.
Cognitieve gedragstherapie
Tot nu toe is cognitieve gedragstherapie de meest succesvolle vorm van therapie gebleken bij de behandeling van een dissociale persoonlijkheidsstoornis. Het kan zowel crimineel gedrag verminderen als persoonlijkheidskenmerken gunstig veranderen.
Een belangrijk onderdeel van therapie is het verbeteren van sociale vaardigheden. Patiënten moeten leren hun eigen behoeften te realiseren, maar tegelijkertijd rekening te houden met de behoeften van andere mensen. Je kunt ook oefenen om je meer bewust te worden van de verlangens, bedoelingen en gevoelens van andere mensen, je zelfbeheersing te verbeteren, positieve interpersoonlijke relaties op te bouwen en beter met woede om te gaan. Hiervoor worden bijvoorbeeld rollenspellen, intellectuele oefeningen en gedragsexperimenten gebruikt.
Een andere belangrijke stap in de therapie is dat patiënten compassie ontwikkelen voor hun slachtoffers en dus ook verantwoordelijkheid nemen voor hun handelen. Dit kan door zich de gevolgen van hun misdaden voor hun slachtoffers voor te stellen. Daarnaast wordt hen vaak gevraagd om twee brieven te schrijven: een waarin ze hun excuses aanbieden aan hun slachtoffer en een waarin ze vanuit het standpunt van het slachtoffer schrijven wat hij of zij tegen de dader wil zeggen.
Om terugval te voorkomen, worden gedachten, gevoelens en gedragingen verzameld die kunnen leiden tot een terugval in oude gedragspatronen – vooral in crimineel of gewelddadig gedrag. Vervolgens worden concrete stappen uitgewerkt waarmee gewelddaden zo vroeg mogelijk kunnen worden voorkomen. Deze strategieën worden schriftelijk vastgelegd en aan de patiënt gegeven, maar ook aan een vertrouwenspersoon, zoals de therapeut of reclasseringsambtenaar. Dit om ervoor te zorgen dat alle betrokkenen in een vroeg stadium afglijden naar hernieuwd geweld kunnen tegengaan.
Therapie met psychofarmaca
Het gebruik van psychofarmaca lijkt weinig of geen bijdrage te leveren aan het effectief en blijvend veranderen van een antisociale persoonlijkheidsstoornis.
Het individu dat een antisociale persoonlijkheid vertoont, wordt beschreven als een “niet-gesocialiseerd” individu, dat tegenstrijdig gedrag produceert ten opzichte van de samenleving. Hij wordt beschreven als egoïstisch, zonder empathie of schuldgevoelens.
De stoornis vermijdende persoonlijkheid wordt gekenmerkt door het vermijden van sociale situaties en interacties die het risico op afwijzing, kritiek of vernedering met zich meebrengen. De diagnose is gebaseerd op klinische criteria. De behandeling bestaat uit psychotherapie, anxiolytica en antidepressiva.
We spreken van een persoonlijkheidsstoornis wanneer persoonlijkheidskenmerken zo uitgesproken, inflexibel en onaangepast zijn dat ze een bron van problemen worden op het werk, op school en/of de relaties van de persoon met anderen.
