Wat is oedeem

Oedeem is geen ziekte maar een klinische manifestatie (symptoom) die kan worden veroorzaakt door verschillende aandoeningen of ziekten. De term oedeem duidt op zwelling die optreedt in een deel van het lichaam als gevolg van de ophoping van vocht die optreedt in de vrije ruimte tussen cellen, buiten de bloedvaten (interstitiële weefsels).

Hoewel het elk deel van het lichaam kan aantasten, zijn de handen, armen, voeten, enkels en benen de meest getroffen door oedeem. Het optreden ervan kan in verband worden gebracht met het gebruik van medicijnen, met bepaalde toestanden zoals bijvoorbeeld zwangerschap of ziekten van het hart (zoals hartfalen), de nieren (amyloïdose of immuuncomplexen) en de lever (levercirrose). De aanwezigheid van oedeem kan worden verminderd of geëlimineerd door het gebruik van geneesmiddelen die overtollig vocht verwijderen (diuretica) en het zoutgehalte in voedsel verlagen. Wanneer oedeem echter wordt geassocieerd met een ziekte, is het noodzakelijk om de oorzaak te identificeren en op de juiste manier in te grijpen.

Oedeem : Definitie

Oedeem is een ophoping van vocht met verschillende consistenties (zacht, elastisch of hard) in de intercellulaire ruimten en in de tussenruimten van de weefsels, die zich manifesteert met zwelling en een gevoel van spanning of volheid. Andere symptomen worden meestal geassocieerd met de onderliggende ziekte.
Aan de oorsprong van het oedeem liggen complexe mechanismen, zoals de toename van de doorlaatbaarheid van de haarvaten, het vasthouden van natriumchloride in de weefsels en de onvoldoende drainage door de lymfevaten.
Oedeem kan plotseling optreden of zich langzaam en progressief ontwikkelen, overal in het lichaam, inclusief de hersenen. De digitale compressie van het oedemateus laat gedurende enige tijd een afdruk (teken van de fovea) achter.
Oedeem kan het gevolg zijn van een gegeneraliseerd of lokaal proces (dat wil zeggen beperkt tot een specifiek deel van het lichaam).

Gegeneraliseerd oedeem

Gegeneraliseerd oedeem wordt meestal veroorzaakt door hartfalen, leverfalen en nieraandoeningen, zoals nefrotisch syndroom. De laatste aandoening is het gevolg van schade aan de glomeruli en manifesteert zich met een uniform diffuus oedeem, ascites, zwelling van de benen en duidelijke bleekheid van de huid. Bovendien is bij het nefrotisch syndroom de urine schuimig vanwege een aanzienlijke proteïnurie en kunnen laboratoriumtests een verandering van het eiwitprofiel (vermindering van albuminen, verhoging van globulinen, enz.) en hyperlipidemie aantonen. Hartfalen
oedeem wordt meestal ’s avonds erger en verdwijnt meestal met rust; dit symptoom kan gepaard gaan met arteriële hypertensie, nocturie, hepatomegalie, dyspneu door inspanning en paroxismale nachtelijke, pulmonale gekraak, turgor van de halsaderen en orthopneu. In het algemeen is hartfalenoedeem het duidelijkst in de enkels wanneer de patiënt loopt en in het sacrale gebied wanneer de patiënt in bed ligt. Gegeneraliseerd oedeem geassocieerd met duidelijk gewichtsverlies, spieratrofie
en verandering van het trofisme van de huid en huidaanhangsels kan ook optreden als gevolg van malabsorptie. In dit geval is de ophoping van vloeistoffen het gevolg van de verminderde opnamecapaciteit van het darmslijmvlies. De oorzaken van malabsorptie kunnen genetisch (bijv. coeliakie), verworven (bijv. pancreasinsufficiëntie, leverziekte, galziekte en dysenterische syndromen) of iatrogeen zijn. Gelijktijdige symptomen van malabsorptiesyndromen kunnen zijn: diarree, steatorroe (vette ontlasting), bloedarmoede, asthenie en botveranderingen.
Een gegeneraliseerd oedeem als gevolg van waterretentie, als gevolg van hormonale veranderingen, is daarentegen aanwezig bij het premenstrueel syndroom. Dit komt voor bij een reeks aandoeningen (zoals gevoelige borsten, prikkelbaarheid, slapeloosheid en zwelling van de buik) die cyclisch optreden in de dagen voorafgaand aan de menstruatie.
Gegeneraliseerd oedeem kan worden veroorzaakt door het gebruik van bepaalde geneesmiddelen, waaronder niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen, oestrogenen en calciumantagonisten. In sommige gevallen komt het echter voort uit extrinsieke veneuze compressie (van een tumor, zwangere baarmoeder of duidelijke abdominale obesitas).
Andere mogelijke oorzaken zijn chronische veneuze insufficiëntie, disfunctie van de lymfekanalen (lymfoedeem), langdurige bedrust en overmatige consumptie van zoute voedingsmiddelen.

Gelokaliseerd oedeem

Lokaal oedeem is het gevolg van een veneuze of lymfatische stasis of is het gevolg van een allergisch, inflammatoir of infectieus proces. Deze manifestatie treft meestal de onderste ledematen – enkels, voeten en benen – maar kan ook het gezicht en de handen aantasten. De huidallergische vorm manifesteert zich met roodachtig roze zwelling geassocieerd met een droge huid , jeuk en verbranding als gevolg van massale afgifte van histamine en vasoactieve stoffen. Insectenbeten en contact of beet van dieren (bijv. vissen)
spin, kwallen en slangen) specifieke symptomen veroorzaken.
Gelokaliseerd oedeem door ontsteking is beperkt en niet erg elastisch; bovendien veroorzaakt het spontaan en bij palpatie pijn, roodheid, warmte en zwelling (symptomen van ontsteking).
Wanneer het echter van traumatische oorsprong is, kan oedeem gepaard gaan met tekenen van kneuzing, verstuiking en breuk.
Bij veneuze stasis is de ophoping van vocht zacht en distaal gelokaliseerd in de benen, enkels en voeten. Over het algemeen wordt deze aandoening ook geassocieerd met een gevoel van zwaarte in de onderste ledematen met verwijding en kronkelig verloop van de aderen (varices), geaccentueerd door de hitte. Bij flebitis is de huid rood en warm, met de mogelijke aanwezigheid van een veneuze streng die pijnlijk is om te drukken.
Aan de andere kant is gelokaliseerd lymfatisch oedeem aanvankelijk zacht, zonder fovea, en kan het gepaard gaan met de tekenen van lymfangitis, met rode strepen en zwelling van de regionale lymfeklieren, in afwezigheid van spataderen en huidzweren.
Andere oorzaken van oedeem zijn infecties van de weke delen (bijv. cellulitis, necrotiserende myofasciitis, enz.), lymfatische filariasis en sepsis.

Oedeem kan ook iatrogeen van aard zijn, zoals bijvoorbeeld optreedt na verwijdering van de lymfeklieren bij oncologische chirurgie of radiotherapie.

Lees ook :- Wat te doen tegen zweetoksels

Wat zijn de oorzaken van oedeem?

• vele uren zitten of staan
• het gebruik van bepaalde medicijnen
• hormonale veranderingen tijdens de menstruatiecyclus en zwangerschap
• infecties of verwondingen
• spataderen
• disfunctie van de lymfekanalen (lymfoedeem)
• voedselallergieën of insectenbeten
• nier-, hart-, lever- en schildklieraandoeningen
• aanwezigheid van hoge of lage bloeddruk
• consumptie van zoute voedingsmiddelen

Tekenen en symptomen van oedeem

Het belangrijkste en meest kenmerkende symptoom van huidoedeem is zwelling, die gepaard kan gaan met pijn, een zwaar gevoel, huidspanning, moeite met mobiliseren (als het de onderste ledematen aantast).

Om onmiddellijk een diagnose te stellen, oefent u gewoon acupressuur uit op het getroffen gebied en evalueert u de vorming van een fovea (kuiltje), een onmiskenbare index van oedeem.

Om de andere delen van het lichaam te evalueren, kan het volgende worden uitgevoerd: auscultatie van de longen, beoordeling van de buik, gerichte echografie (pulmonaal en hart), veneuze Doppler-echografie van de onderste ledematen. In het geval van gegeneraliseerd oedeem is een belangrijk feit om te evalueren de toename van het lichaamsgewicht veroorzaakt door de hoge aanwezigheid van opgehoopt vocht. Zoals:

• Na hartfalen: oedeem van de onderste ledematen, dyspneu, hoesten, longoedeem en pleurale effusie
• Na een trauma: pijn, oedeem en zwelling van de huid in het getroffen gebied
• Na een allergische reactie: zwelling van de handen, ogen, oogleden, tot aan de tong en het strottenhoofd (medische noodsituatie vanwege het risico op verstikking)

Lees ook :- Wat is hypermobiel

Diagnose van oedeem

De diagnose wordt gekenmerkt door een eerste klinisch onderzoek. De arts stelt de patiënt vragen en observeert de toestand van het aangedane ledemaat. Voor de onderste ledematen kan de zorgverlener zijn diagnose baseren op de zwelling van een of meer benen. “ Het simpele feit dat je de afbakening van de malleolus ter hoogte van de enkel niet meer ziet, laat je weten dat er oedeem is ”. Het maakt gebruik van de techniek van de vinger die op de huid wordt geplaatst, zoals eerder uitgelegd.

Aanvullende onderzoeken zijn noodzakelijk en afhankelijk van de plaats van het oedeem. Ze helpen de oorzaak te vinden. ” Als de onderste ledematen zijn aangetast, schrijft de arts een echografie voor om de diagnose te stellen. Een echo-Doppler zal worden gebruikt als de professional vermoedt dat het oedeem van circulatoire oorsprong is, een lymfatische MRI, als hij denkt dat de aandoening lymfatisch is , ’ noemt de deskundige.

Bloedonderzoek kan ook worden besteld om de functie van het hart, de nieren en de lever te beoordelen. Hetzelfde geldt voor een urine-analyse die de aan- of afwezigheid van grote hoeveelheden eiwit detecteert, wat met name kan wijzen op een nefrotisch syndroom.

Lees ook :- Ingegroeide haar lies

Complicaties van oedeem

De genezing van een oedeem is relatief eenvoudig en zonder complicaties als het van traumatische oorsprong is, hoewel bij het traumatische oedeem, als het ernstig is, de zwelling en hematoom duidelijker zijn en een gebroken gewrichtsbot kunnen verbergen.

Als het daarentegen gaat om oedeem in de benen, gegeneraliseerd of in ieder geval van andere oorsprong dat niet traumatisch is, indien niet tijdig behandeld of wanneer preventie niet volstaat, kan dit ernstige gevolgen hebben.

Extravasatie kan ontstekingen in het getroffen gebied en flebitis (ontsteking van de aderen) veroorzaken.

Bij gegeneraliseerd oedeem houden de complicaties voornamelijk verband met de pathologie die het veroorzaakte, een pathologie die moet worden ingekaderd door middel van de juiste medische onderzoeken.

Bij beenoedeem, als de oorzaak niet wordt behandeld, kan dit leiden tot het scheuren van een spatader, het optreden van flebitis of trombose.

Zelfs in het geval van longoedeem, en vooral acuut longoedeem, moeten het diagnostische proces en de behandeling onmiddellijk plaatsvinden. Het negeren van symptomen, waaronder piepende ademhaling, piepende ademhaling en ademhalingsmoeilijkheden, kan leiden tot zeer ernstige complicaties, waaronder hartfalen dat fataal kan zijn voor de patiënt.

Oedeem : Behandeling

De te volgen behandeling is afhankelijk van de oorzaak. Flebotoniek, elastische compressie en manuele lymfedrainage kunnen oedeem helpen verminderen. Ook bij hoge bloeddruk of hartfalen is het aan te raden de zoutinname te verminderen.

• Flebotone medicijnen

“De meest voorgeschreven flebotonica in de context van oedeem zijn die met lymfagoogactiviteit, zoals die met ruscus (Cyclo 3 en Cirkan) en OPC’s (procyanidolische oligomeren – extracten van pijnboomschors of van Endotelon-type druivenpitten) en tenslotte Rutoside (die geassocieerd met Melilot wordt verkocht onder de handelsnaam Esberiven fort in Frankrijk), legt Dr. Toledano uit.

• Kousen, panty’s, compressiekousen

Compressie moet worden voorgeschreven door een fleboloog omdat het een curatieve medische compressie is. De aankoop gebeurt in apotheken op recept, meestal voor 6 maanden, daarna hernieuwbaar na medisch consult. “Je hebt een compressiekracht nodig van minimaal 2 (15-20 mm Hg) of zelfs 3 (tussen 20 en 36 mm Hg)”, beveelt Dr. Toledano aan. Compressieproducten moeten dagelijks worden gedragen, van zonsopgang tot zonsondergang.

• Lymfedrainage

Wat betreft lymfedrainage, het is ook op medisch recept. Het wordt alleen vergoed door de zorgverzekering in het geval van lymfoedeem. Het heeft de voorkeur dat het handmatig wordt uitgevoerd in plaats van met pressotherapielaarzen.

Preventie van oedeem

Er zijn goede gewoonten en levensstijlen die de zwelling die gepaard gaat met oedeem voorkomen:

• kleed u comfortabel aan, draag loszittende kleding en schoenen die niet te strak zitten. Voeten omhoog houden: als je ligt is het bijvoorbeeld goed om je voeten omhoog te houden op een kussen.
• oefening , kan het helpen om het deel van het lichaam dat door oedeem is aangetast te verplaatsen. Uw arts kan u aanraden om te wandelen en enkele specifieke oefeningen te doen om de bloedsomloop te verbeteren
• beperk de consumptie van zout in het dieet, vermijd voedingsmiddelen zoals chips, spek, ham en ingeblikte soepen. Controleer de hoeveelheid natrium in verpakt voedsel door de etiketten te lezen. Voeg geen zout of sojasauzen toe aan voedsel
• medicijnen nemen, als uw arts medicijnen voorschrijft, zoals diuretica, volg dan zijn instructies. Het medicijn helpt vloeistoffen en zouten uit het lichaam te verwijderen