Syndroom van Raynaud (fenomeen van Raynaud, ziekte van Raynaud, ziekte van Raynaud): vaatziekte met epileptische vasculaire spasmen (vasospasmen) in de vingers, meer zelden in de tenen. Koude of emotionele stress zijn vaak de triggers.
Bij het primaire syndroom van Raynaud (primair fenomeen van Raynaud, vasospastisch syndroom van Raynaud) treden deze ontregelingen van de bloedvaten op zonder dat er pathologische veranderingen in de bloedvaten zelf worden gevonden. Vooral jonge vrouwen worden getroffen (de symptomen verdwijnen met het begin van de menopauze) of mensen die veel met hun vingers of met zwaar trillende machines werken (bijv. drilboor). Gewoonlijk worden alle vingers behalve de duim in gelijke mate aangetast. Het primaire syndroom van Raynaud is een ongemakkelijke maar niet gevaarlijke aandoening. Ongeveer 7% van de bevolking lijdt aan deze aandoening.
Dat secundaire syndroom van Raynaud (secundair fenomeen van Raynaud) komt gelijktijdig voor met 40 verschillende ziekten, meestal met sclerodermie en lupus erythematosus. Zeldzame oorzaken zijn onder meer het gebruik van een drilboor (trillingstrauma), zenuwbeschadiging, carpaaltunnelsyndroom en andere knelpuntsyndromen in de nek en arm, perifere arteriële ziekte en het gebruik van bepaalde vasoconstrictieve medicijnen zoals bètablokkers of het migrainemedicijn ergotamine. Blijvende schade komt veel voor.
Syndroom van raynaud gevaarlijk : Oorzaken
De bloedtoevoer in de verschillende delen van het lichaam wordt gereguleerd door een fijn gereguleerd systeem dat afhankelijk is van de combinatie van:
chemische bemiddelaars,
zenuw afferenten,
hormonen.
Normaal gesproken reageren de slagaders die de huid en de perifere delen van het lichaam van bloed voorzien, bij blootstelling aan lage temperaturen, door smaller te worden (vasoconstrictie) om de lichaamswarmte vast te houden of door de verspreiding ervan te verminderen.
In het fenomeen van Raynaud is deze reactie abnormaal en overdreven.
De wandmusculatuur van de arteriële bloedvaten ondergaat een spasme, waardoor de bloedstroom die rijk is aan zuurstof en voedingsstoffen volledig wordt geblokkeerd. De weefsels van de aangetaste plaats beginnen te lijden onder de vermindering van de bloedtoevoer en de toevoer van zuurstof wordt uitsluitend geleverd door de veneuze bloedvaten, die echter extreem kleine hoeveelheden bevatten.
De biochemische processen die kenmerkend zijn voor de toestand van weefselleed beginnen dan. waarbij sprake is van de productie van giftige stoffen
- een plotselinge stop van arteriële spasmen,
- overdreven opening van het vaatbed in eerste instantie gesloten
- en de passage van bloedoverloop.
Op de lange termijn veroorzaakt de overgang tussen vasospasme en vasodilatatie van de digitale slagaders schade aan het endotheel, dat wil zeggen aan de cellen die de binnenwand van de slagaders bekleden, en dit kan als laatste gevolg de aanwezigheid van zweren en littekens op de de uiteinden van de vingers.
Risicofactoren
De risicofactoren voor het fenomeen van primaire Raynaud zijn:
- vrouwelijk geslacht;
- leeftijd tussen 15 en 30 jaar;
- bekendheid (familieleden die ook de stoornis presenteren);
- migraine,
- Prinzmetal-angina.
Het secundaire fenomeen van Raynaud kan daarentegen worden veroorzaakt door:
- auto-immuunziekten, meestal
-systemische sclerose,
-Gemengde bindweefselziekte,
-Syndroom van Sjogren ,
-Systemische Lupus Erythematodes,
-dermatomyositis / polymyositis,
-CREST-syndroom;
- hematologische veranderingen zoals cryoglobulinemie;
- vasculitis;
- hypothyreoïdie;
- professionele activiteit waarbij
-mechanische belasting van de handen,
-blootstelling aan trillingen, bevriezing of polyvinylchloride (PVC);
- gebruik van medicijnen zoals
-oestrogeen,
-nicotine,
-clonidine,
-interferon alfa en bèta,
-ergotamine en bromocriptine,
-sulfasalazine,
-ciclosporine,
-sommige chemotherapie medicijnen,
-sympathomimetica zoals
-efedrine,
-cocaïne,
-amfetamine,
-methamfetamine.
- perifere zenuwaandoeningen zoals carpaaltunnelsyndroom.
Lees ook :- Verschil loratadine en cetirizine
Symptomen van het syndroom van Raynaud
Het primaire syndroom van Raynaud wordt meestal gekenmerkt door bilaterale betrokkenheid van de vingers, terwijl het secundaire syndroom van Raynaud meestal unilateraal is. Er zijn geen huidveranderingen en er is geen dood (necrose) van delen van de vingers.
De tekenen van een aanval van Raynaud zijn verdeeld in drie fasen, hoewel niet altijd alle drie de fasen hoeven voor te komen. De eerste fase is een begin van bleekheid in het getroffen gebied. Dit wordt in de tweede fase gevolgd door een blauwe verkleuring van het gebied door zuurstofgebrek. Als reactie op de voorgaande fasen kan in de derde fase een verhoogde bloedstroom optreden. Het getroffen gebied is nu rood, tintelend en kloppend.
Lees ook :- Huismiddel tegen aambeien
Diagnose van het syndroom van Raynaud
- Klinische criteria
- Lichamelijk onderzoek en instrumentele onderzoeken voor de onderliggende ziekte
Het syndroom van Raynaud zelf wordt klinisch gediagnosticeerd. Acrocyanoses kunnen er ook voor zorgen dat de vingers van kleur veranderen als reactie op kou, maar ze verschillen van het syndroom van Raynaud doordat deze verandering persistent is, niet gemakkelijk omkeerbaar en geen trofische veranderingen, zweren of pijn veroorzaakt.
De primaire en secundaire vormen worden klinisch onderscheiden, met ondersteuning van poliklinische vasculaire instrumentele onderzoeken en routinematige bloedonderzoeken.
Klinische bevindingen
Een zorgvuldige anamnese en lichamelijk onderzoek om een oorzakelijke factor te identificeren zijn nuttig, maar zelden diagnostisch.
Klinische bevindingen die wijzen op het primaire syndroom van Raynaud zijn als volgt:
- Beginleeftijd <40 (in twee derde van de gevallen)
- Kleine symmetrische aanvallen die beide handen treffen
- Afwezigheid van weefselnecrose of gangreen
- Afwezigheid van anamnestische of fysieke gegevens die een andere oorzaak suggereren
Klinische bevindingen die wijzen op het secundaire syndroom van Raynaud zijn als volgt:
- Leeftijd bij aanvang> 30 jaar
- Ernstige pijnlijke aanvallen die asymmetrisch en eenzijdig kunnen zijn
- ischemische verwondingen
- Geschiedenis en objectieve gegevens die wijzen op een geassocieerde pathologische aandoening
Laboratorium testen
Ambulante vasculaire onderzoeken omvatten digitale fotoplethysmografie en digitale bloeddrukmeting.
Primaire bloedonderzoeken zijn om collageen-vaatziekte te diagnosticeren (bijv. meting van de bezinkingssnelheid van erytrocyten of C-reactief proteïne, antinucleaire en anti-DNA-antilichamen, reumafactor, anticentromere antilichamen, cyclisch gecitrullineerd peptide en anti-scleroderma-antilichamen [SCL] 70).
Lees ook :- Witte vlekken in keel thuisarts
Behandeling van het syndroom van Raynaud
- Vermijden van uitlokkende factoren zoals kou en stress
- stoppen met roken
- medicatie
Mensen met het milde syndroom van Raynaud kunnen zichzelf tegen de kou beschermen door hun hoofd, romp, armen en benen te bedekken. Mensen die symptomen van opwinding ervaren, kunnen milde kalmerende middelen of biofeedback gebruiken om te helpen. De getroffenen moeten stoppen met roken omdat nicotine de bloedvaten vernauwt.
Het primaire syndroom van Raynaud wordt meestal behandeld met een calciumantagonist, zoals nifedipine of amlodipine. Prazosine kan ook effectief zijn.
Als secundair syndroom van Raynaud aanwezig is, wordt de oorzakelijke aandoening behandeld.
Een sympathectomie, een operatie waarbij bepaalde sympathische zenuwen tijdelijk worden geblokkeerd (door het injecteren van medicijnen zoals lidocaïne) of zelfs worden weggesneden, kan worden gebruikt om de symptomen van het syndroom van Raynaud te verlichten wanneer het de kwaliteit van leven steeds meer aantast, en andere behandelingen kunnen worden gebruikt geen effect laten zien. Maar zelfs als deze procedure succesvol is, houden de effecten slechts ongeveer 1 tot 2 jaar aan. Deze procedure is meestal effectiever bij mensen met het primaire syndroom van Raynaud dan bij mensen met het secundaire syndroom van Raynaud.
Hoe kan het syndroom van Raynaud worden voorkomen?
Er is geen echte preventie tegen het syndroom van Raynaud.
Sommige adviezen kunnen nuttig zijn, vooral voor mensen met de zogenaamde goedaardige vorm of de ziekte van Raynaud:
draag handschoenen vanaf de eerste koude dagen;
- was uw handen niet in ijskoud water;
- vermijd plotselinge temperatuurschommelingen;
- vermijd zeer vochtige plaatsen;
- vermijd het gebruik van bepaalde medicijnen die epileptische aanvallen bevorderen (bètablokkers, enz.);
- vermijd het gebruik van stimulerende middelen;
- niet roken (tabak of cannabis);
- gebruik geen verdovende middelen (cocaïne, amfetaminen…).
Over het algemeen worden vrouwen ongeveer vijf keer vaker getroffen dan mannen. Geschat wordt dat drie procent van de bevolking de typische symptomen van het primaire syndroom van Raynaud vertoont. Hoewel het primaire syndroom van Raynaud verontrustend en ongemakkelijk is, is het ongevaarlijk en heeft het meestal slechts een geringe invloed op de kwaliteit van leven.
Veel mensen kennen het gevoel als je handen of tenen ineens koud en/of gevoelloos worden. Als dit vaak gebeurt, is een bezoek aan de dokter aangewezen, omdat het het zogenaamde syndroom van Raynaud kan zijn.
Specialisten voor het syndroom van Raynaud zijn specialisten in de vasculaire geneeskunde, bijvoorbeeld angiologie of vaatchirurgie. U bent de aangewezen persoon voor diagnose en behandeling.
Bij het primaire syndroom van Raynaud zijn beide zijden aangetast. Er blijft echter geen weefselbeschadiging op de handen achter. Bij secundair syndroom van Raynaud reageert meestal alleen de hand aan één kant. Chronische pijn en huidbeschadiging aan vingers of tenen kunnen ontstaan.
Het syndroom van Raynaud is vasospasme in delen van de hand als reactie op koude, emotionele stress en veroorzaakt omkeerbaar ongemak en kleurveranderingen (bleekheid, cyanose, erytheem of een combinatie) in een of meer vingers. Af en toe worden andere acra’s (bijv. Neus, tong) aangetast.
