HIV is een humaan retrovirus dat wordt overgedragen via seksuele afscheidingen, bloed en moedermelk. Het vernietigt geleidelijk het immuunsysteem van zijn drager. Dit vergemakkelijkt het verschijnen van andere ziekten en kan ze vooral zeer gevaarlijk of zelfs dodelijk maken.
HIV-gerelateerde oogziekten
Oculaire pathologieën die alleen voorbehouden zijn aan personen met een HIV-infectie
HIV microangiopathie
Dit zijn de meest voorkomende veranderingen in het netvlies bij HIV-geïnfecteerde patiënten. Oftalmoscopisch zien de laesies eruit als donzige knobbeltjes, microaneurysma’s, diepe en oppervlakkige retinale bloedingen en niet-perfusiezones. De lokalisatie van de donzige knobbeltjes is voornamelijk langs de vasculaire bogen van de achterste pool of in het peripapillaire gebied. Ze kunnen enkelvoudig of multifocaal, unilateraal of bilateraal zijn.
Anatomopathologisch zijn ze het resultaat van micro-infarcten van de retinale zenuwvezels. Terwijl micro-aneurysma’s en diepe retinale bloedingen, die worden aangetroffen in de uiterste periferie van het netvlies, het resultaat zijn van stoornissen in de bloedsomloop.
De pathogenetische hypothesen betreffen een directe beschadiging van de endotheelcellen van de retinale vaten door het HIV-virus en/of een vasculopathie door de afzetting van circulerende immuuncomplexen en/of schade door hyperviscositeit van het bloed. Microangiopathie lijkt vaker voor te komen bij patiënten met CD4+-lymfocyten van minder dan 100cell/mm3.
Vanwege het oftalmoscopische uiterlijk en de hogere frequentie bij patiënten met een laag aantal CD4-lymfocyten, kunnen sommige laesies een differentiële diagnose krijgen bij een eerste uitbraak van CMV-retinitis.
De laesies zijn meestal zelfbeperkend en omkeerbaar en vereisen daarom geen medische of chirurgische behandeling.
Kleurretinografie van een bilaterale, multifocale HIV-microangiopathie die wordt gekenmerkt door donzige knobbeltjes langs de vasculaire bogen aan de achterste pool en in het peripapillaire gebied.
CMV-retinitis
CMV-retinitis is de ernstigste opportunistische oculaire virale ziekte die HIV-geïnfecteerde patiënten kan treffen.
De infectie komt alleen voor bij personen met ernstige immunosuppressie (CD4+-lymfocyten minder dan 100cell/mm3) en die een eerdere systemische CMV-infectie hebben gehad.
De frequentie van deze ziekte was tot een paar jaar geleden zeer hoog (25% van de patiënten met aids) en van negatieve prognostische betekenis quoad vitam. Momenteel leiden de nieuwe behandelingen met HAART in korte tijd tot snelle en consistente immuunreconstructies met CD4-lymfocytwaarden vaak hoger dan 100 cellen/mm3. Dit maakt het mogelijk om het ontstaan van retinitis te voorkomen, het risico op terugval tot nul te verminderen en onderhoudsbehandelingen tegen CMV op te schorten.
Tegenwoordig worden nieuwe gevallen van retinitis of recidieven alleen gevonden bij patiënten met een recente diagnose van AIDS of die geen behandeling met HAART kunnen uitvoeren en dus met CD4+-lymfocytentellingen onder de drempel van 100 cellen/mm3.
Het oftalmoscopische uiterlijk van retinitis wordt klassiek gekenmerkt door foci van retinale exsudatie (wit-geelachtig) met massale retinale bloedingen, oedeem en occlusieve vasculitis zonder vitreitis .
Ernstige acute CMV-retinitis met ernstige retinale exsudatie en bloedingen die zich ontwikkelen in het bovenste kwadrant en de achterste pool sparen.
De lokalisatie van de laesie is voornamelijk langs de vasculaire bogen met de neiging om snel in omvang toe te nemen indien niet behandeld.
De infectie leidt tot necrose van het binnengedrongen netvlies en dus tot volledige atrofie .
De randen van het netvlieslitteken zijn een zeer belangrijke referentie omdat ze ons in staat stellen te begrijpen of de laesie dof is, in remissie is of opnieuw oplaait.
Cicatriciale uitkomsten van een ernstige CMV-retinitis waarbij alleen de achterste pool wordt gespaard. Er zijn zeldzame vormen van retinitis met acute schade, voornamelijk vasculitisch en in mindere mate retinaal
CMV-retinitis met ernstige vasculitische component gekenmerkt door grote “perivasculaire manchetten”.
In de klinische praktijk vindt de diagnose van CMV-retinitis plaats op basis van oftalmoscopische evaluatie, op de kennis van de immuungecompromitteerde toestand (CD4 minder dan 100 cellen / mm3) en op de aanwezigheid van andere lokalisaties (slokdarm- of darmzweren, pneumonie, encefalitis) en/of tekenen van systemische CMV-infectie.
In twijfelgevallen kan een kamerwatermonster worden genomen en kan de aanwezigheid van CMV-viraal DNA worden beoordeeld door middel van genamplificatietechnieken (Polymerase Chain Reaction, PCR).
De differentiële diagnose moet worden gesteld met andere virale retinitis (Herpes simplex en zoster), toxoplasmose retinocoroiditis en pakketveneuze occlusies.
De therapie is, bij de onmiddellijke diagnose, gebaseerd op de behandeling van een aanval tegen CMV (ganciclovir 5 mg/kg of foscarnet 90 mg/kg tweemaal daags gedurende 14-21 dagen) en vervolgens met onderhoud (ganciclovir 5 mg/kg of foscarnet 90-120 mg/kg intraveneus eenmaal per dag).
Tegelijkertijd zal de patiënt, waar mogelijk, worden onderworpen aan systemische therapie met HAART die, resulterend in een snelle immuunreconstitutie (CD4 + groter dan 100-150 cellen / mmc), in de meeste gevallen de gemotiveerde schorsing van onderhoudstherapie.
In sommige gevallen van ernstige retinitis gelokaliseerd in retinale gebieden die gevoelig zijn voor de visuele functie, zoals de macula en de oogzenuw, kan intravitreale injectie van ganciclovir ook geïndiceerd zijn, die, wanneer adequate doses van het geneesmiddel direct in het oog worden vervoerd, de progressie kan blokkeren sneller van de laesie.
Retinografie toont een Cytomegalovirus-retinitis waarbij de kop van de oogzenuw is betrokken, terwijl bij retinitis de achterste pool en de macula volledig worden bezet.
De patiënt wordt dus meerdere keren per week gecontroleerd en de laesie fotografisch gedocumenteerd. De foto van de laesie stelt de oogarts in staat om de progressie of regressie van de retinitis te verifiëren en zo de therapeutische keuzes te begeleiden in samenwerking met de specialist infectieziekten.
Wanneer de laesie volledig is genezen, worden de deadlines voor oogcontroles bepaald door de immuungecompromitteerde status van de patiënt.
Cidofovir uveïtis
Cidofovir bleek een uitstekend middel tegen CMV te zijn. De lange halfwaardetijd maakt het mogelijk om bij intraveneuze toediening om de 15 dagen plasmaspiegels te verkrijgen die voldoende zijn om een stabiele virale onderdrukking te verkrijgen. Synechiaanse iridocyclitis en bulbaire hypotonie zijn echter gemeld na toediening van enkele dagen tot een maand. Deze oogreacties kunnen worden overwonnen met het gebruik van lokale steroïden en met de suspensie van het medicijn.
Uveïtis door immunologische reconstitutie
Sinds enkele jaren doet zich een nieuw oculair syndroom voor als mogelijke oorzaak van verminderde gezichtsscherpte bij patiënten.
Het is door de Angelsaksische auteurs gedefinieerd als “Immune Recovery Uveïtis” (IRU) en wordt klinisch gekenmerkt door vitreitis met macula-oedeem.
Dit syndroom treft alleen de ogen van patiënten met eerdere CMV-retinitis en die HAART-therapie ondergaan, wat resulteert in een snelle en consistente immuunreconstructie (een gemiddelde van CD4+ van 300 cellen/mmc).
De patiënt met deze kenmerken kan een snelle afname van de gezichtsscherpte vertonen in verband met vitreitis en macula-oedeem in verschillende mate.
De diagnose is gebaseerd op naleving van de bovengenoemde kenmerken en op de resultaten van enkele instrumentele tests (fluorangiografie en OCT).
De therapie is gebaseerd op het gebruik van een langlevende steroïde via de tenonische route die wordt geassocieerd met systemische NSAID’s. De prognose is zeer variabel en hangt in wezen af van de mate van macula-oedeem op het moment van diagnose.
Van dit nieuwe syndroom is nog steeds onduidelijk waarom slechts een klein percentage van de patiënten met die kenmerken vervolgens in de IRU gaat.
Acute herpes-retinitis
Herpes zoster komt vaker voor bij immuungecompromitteerde dan bij immuuncompetente patiënten. Integendeel, de intraoculaire betrokkenheid van deze pathologie, retinitis, laat geen verschil in incidentie zien bij de met HIV geïnfecteerde populatie in vergelijking met de algemene populatie.
Klinisch kan retinitis zich presenteren als acute retinale necrose (NRA) of progressieve externe retinale necrose (NRPE). Dit zijn waarschijnlijk twee klinische aspecten van dezelfde ziekte die bij de patiënt met CD4 hoger dan 50 cellen/mm3 aanleiding geeft tot de NRA terwijl bij CD4 lager dan 50 cellen/mm3 de NRPE optreedt.
In de NRPE worden bij oftalmoscopisch onderzoek multifocale laesies van diepe opacificatie van het netvlies met een neiging tot samensmelten gemarkeerd. Het aangetaste netvlies lijkt bleek, oedemateus, necrotisch met weinig bloedingen. Kenmerkend is ook het ontbreken van vasculitis. en een glasvochtreactie. Laesies, die afkomstig zijn uit de periferie van het netvlies, vorderen snel met of zonder maculaire betrokkenheid.
Progressieve externe retinale necrose (NRPE) in een vergevorderd stadium. Het hele netvlies lijkt bleek en oedemateus zonder tekenen van vitreitis.
De therapie is gebaseerd op behandeling met hoge doses aciclovir en/of andere effectieve antivirale middelen. De visuele prognose is over het algemeen slecht en de effectiviteit van de behandeling hangt slechts gedeeltelijk af van de omvang van de netvliesbeschadiging op het moment van diagnose of van de tijdigheid van de behandeling.
Besmettelijk weekdier
Het verschijnt als papulaire laesies, centraal navelstreng, niet pijnlijk. De laesies zijn gelokaliseerd op de huid en aan de rand van de oogleden.
Bij niet-immunocompetente patiënten zijn de laesies niet zelfbeperkend en verspreiden ze zich in grote aantallen en maten, wat ook conjunctivitis en reactieve keratitis veroorzaakt.
Op deze foto is duidelijk de veelvoud van Molluscum Contagiosum-laesies te zien vanwege het ontbreken van het vermogen tot zelfbeperking dat kenmerkend is voor patiënten met een HIV-infectie.
Molluscum contagiosum-therapie is chirurgische excisie of cryotherapie.
Lees ook :- Gele vlekken op huid
Bescherm de gezondheid van de ogen
Wacht niet tot de symptomen verschijnen om uw oogarts te raadplegen. Zorg voor regelmatige controles. Sommige hiv-gerelateerde ooginfecties hebben niet altijd in het begin uiterlijke tekenen, maar ze kunnen nog steeds leiden tot verlies van het gezichtsvermogen. Hiv kan ook betekenen dat u op jongere leeftijd dan normaal leeftijdsgebonden veranderingen krijgt, zoals cataract. Regelmatige oogonderzoeken kunnen ze vroeg herkennen.
Hoe vaak u naar uw oogarts moet, hangt af van uw gezondheid. Een keer per jaar kan bijvoorbeeld voldoende zijn als uw hiv onder controle is, maar u moet mogelijk elke 3 maanden gaan als uw aantal CD4-T-cellen laag is. Een laag aantal plus een hoge viral load betekent een grotere kans op oogproblemen.
Bel tussen bezoeken uw arts als u merkt:
- Wazig zien of dubbel zien
- Drijvers, blinde vlekken of flitsen zien
- Oogpijn
- Gevoeligheid voor licht
- Waterige ogen
- Veranderingen in hoe je kleur ziet
Een andere afwijking die optreedt bij hiv-patiënten is leukopenie, een verlaging van het aantal witte bloedcellen (WBC). Neutropenie is de meest voorkomende leukopenie en komt voor bij 5-30% van de patiënten met vroege symptomatische hiv-infectie en bij 70% van de patiënten met gevorderde stadia van aids.
Dit geeft aanleiding tot bezorgdheid dat patiënten met hiv of aids een verhoogd risico lopen op glaucoom (of een glaucoom-achtige degeneratieve optische neuropathie). Met een hoge incidentie van zowel hiv als glaucoom wereldwijd, zou elk verband tussen hiv en glaucoom implicaties kunnen hebben voor screeningprotocollen.
Chlamydia, gonorroe en syfilis zijn bacteriële soa’s die zich naar de ogen kunnen verspreiden en problemen zoals conjunctivitis of blindheid kunnen veroorzaken.
Als chlamydia uw ogen infecteert, kunt u roodheid, huidverkleuring rond uw oog, jeuk of afscheiding krijgen. Soms veroorzaken chlamydia-infecties in de keel pijn, maar het is zeldzaam.
Vaak is het brandende of stekende gevoel in uw oog de ernstigste bijwerking van het krijgen van sperma in uw oog. Het is echter mogelijk om bepaalde soa’s op te lopen of roze ogen te krijgen als gevolg van blootstelling aan sperma. Raadpleeg een zorgverlener als u niet zeker bent van de soa-status van uw partner of als het ongemak aanhoudt.
